អត្ថបទ៖ ការពិនិត្យឡើងវិញនាឆ្នាំ ២០១៣៖ សិទ្ធ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​ជួប​ប្រជុំគ្នា និងសេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​នៅ​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ការ​រឹតត្បិត

ការពិនិត្យឡើងវិញនាឆ្នាំ ២០១៣៖ សិទ្ធសេរីភាពក្នុងការជួបប្រជុំគ្នា និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាកាន់តែមានការរឹតត្បិត

ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤

ថ្ងៃទី១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣៖ នគរបាលយោធាបានធ្វើការប្រមូលផ្តុំគ្នារារាំងព្រះសង្ឃដែលប្រារព្ធទិវាលំនៅស្ថានអន្តរជាតិ ។

ជាផ្នែកមួយនៃការឈានទៅរកការចេញផ្សាយរបាយការណ៍របស់យើងអំពី “សិទិ្ធមនុស្សឆ្នាំ ២០១៣៖ ឆ្នាំស្ថិតក្នុងការពិនិត្យឡើងវិញ” អង្គការលីកាដូ កំពុងធ្វើការចេញផ្សាយ លំដាប់នៃគេហទំព័រចំនួន ៤ភាគ ដែលជាការពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវសិទិ្ធមនុស្សសំខាន់ៗ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ការដាក់បន្តិចម្តងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃនឹងត្រូវបានធ្វើឡើងពេញមួយសប្តាហ៍រហូត ដល់ការបោះពុម្ពផ្សាយរបាយការណ៍ទាំងមូលរបស់យើងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមិនា។

២០១២ គឺជាឆ្នាំដែលមានអំពើហិង្សាច្រើនបំផុត ដែលធ្លាប់បានចងក្រងជាឯកសារទុកពីសកម្មភាពអាជ្ញាធរប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដ៍ខ្លាំងក្លាទប់ទល់នឹងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សម្នាក់ៗ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ បានបង្ហាញអោយឃើញថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាក៏បានប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងនោះ ទប់ទល់ទៅនឹងការតវ៉ាជាសាធារណៈផងដែរ។

នៅពាក់កណ្តាលដំបូងនៃឆ្នាំ ២០១៣ ខណៈពេលការបោះឆ្នោតបានខិតជិតមកដល់ ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលចេញមកសម្តែងការឈឺចាប់នៅតាមដងផ្លូវក៏មានចំនួនកាន់តែកើនច្រើនឡើងៗ៖ រាប់ចាប់តាំងពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មួយចំនូនដែលរងគ្រោះដោយសារជម្លោះដីធ្លី រហូតដល់សមាជិកសហជីព កសិករ និងសមាជិកគណបក្សប្រឆាំង។ ទោះបីជាមិនមានព្រឹត្តិការណ៍ ឬក៏ការរំខានណាមួយពីសំណាក់អាជ្ញាធរទៅលើក្រុមបាតុកម្មអហិង្សាក៏ដោយ ក៏នៅតែមានការបង្ហាញមួយចំនួនពីអំពើហិង្សានឹងអាចកើតមាន ហើយនិងការកើតឡើងនៃការតវ៉ាតបតទៅវិញដែលរៀបចំដោយរាជរដ្ឋាភិបាល។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីសកម្មជនដីធ្លីអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា បន្ទាប់ពីអង្គជំនុំជម្រះបានសម្រេចថា អ្នកស្រីត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ សហគមន៍បឹងកក់បានបង្កើនការតវ៉ាជាច្រើនលើកស្ទើរតែរៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីអំពាវនាវសុំឲ្យដោះលែងអ្នកស្រី។ ដីរបស់សហគមន៍ភាគច្រើនត្រូវបានជួលទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច ខណៈពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នោះត្រូវបានបង្ខំឲ្យ ចេញពីដីរបស់អ្នកទាំងនោះជាមួយនឹងសំណងដ៏តិចតួច ឬគ្មានសោះ។ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិនា ក្រុមបាតុករនៃសហគមន៍បឹងកក់ត្រូវបាននគបាលវាយដំយ៉ាងខ្លាំងក្លាបន្ទាប់ពីអ្នកទាំងនោះបានជួបជុំគ្នានៅសួនច្បារសាធារណៈមួយក្បែរផ្ទះរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីដើម្បីអំពាវនាវស្នើសុំឲ្យមានការដោះលែងអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា។ ក្នុងហេតុការណ៏នោះ ប្រជាពលរដ្ឋ ៥នាក់បានរងរបួសរួមទាំងស្វាមីរបស់អ្នកស្រី លោក លួស សាខន។ ការអន្តរាគមន៍របស់អាជ្ញាធរនេះ ត្រូវបានផលិតឡើងជាវីដេអូ។

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា សមាជិកនៃសហគមន៍បឹងកក់បានជួបជុំគ្នាជាថ្មីម្តងទៀតនៅខាងមុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីអំពាវនាវស្នើសុំឲ្យមានការដោះលែងអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា និងដំណោះស្រាយសម្រាប់ជម្លោះដីធ្លីរបស់ពួកគេ។ ដោយពុំទទួលបានការឆ្លើយតបពីសំណាក់សាលារាជធានី បាតុករមួយក្រុមតូចបានប្រមូលគ្នាបិទកំណាត់មហាវិថីព្រះមុនីវង្ស។ អាជ្ញាធរបានឆ្លើយតបដោយប្រើប្រាស់រថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យបីគ្រឿងប្រដាប់ដោយឧបករណ៏បាញ់ទឹកដែលមានកម្លាំងខ្លាំង ដើម្បីបំបែកក្រុមបាតុករ។ អាជ្ញាធរក៏បានរារាំងដល់សមាជិកសហគមន៍ផ្សេងទៀតដែលព្យាយាមមកជួយក្រុមរបស់អ្នកទាំងនោះ។

នៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា៖ សមាជិកមួយចំនួនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនរាប់ពាន់នាក់បានជួបជុំគ្នានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីធ្វើបាតុកម្ម។ ខណៈពេលដែលអ្នកទាំងនោះ បានដង្ហែរក្បួនទៅកាន់ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា (UNOHCHR) ដើម្បីដាក់ញាតិស្តីអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាជូនទៅអ្នករាយការណ៍ពិសេស លោក ស៊ូរិយា ស៊ូបេឌី ពេលដែលលោកបានមកធ្វើទស្សនៈកិច្ចនៅកម្ពុជា ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋបានជួបជាមួយក្រុមបាតុករដែលបានរៀបចំឡើងដោយសមាគមម៉ូតូឌុបរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ អត្ថបទកាសែតដែលបានចេញផ្សាយកាលពីពេលមុន បានដកស្រង់សម្តីរបស់សមាជិកមួយចំនួនរបស់ក្រុមម៉ូតូឌុប ដោយបាននិយាយថា៖ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាសម្រាប់ពួកគេក្នុងការធ្វើបាតុកម្ម។

សមាជិកនៃសមាគមម៉ូតូឌុបរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលប្រមាណជា ៣០ ទៅ ៤០នាក់ ក៏បានធ្វើការតវ៉ាតបតនៅខាងមុខសាលាឧទ្ធរណ៏ផងដែរ អំឡុងពេលសវនាការថ្ងៃដំបូងលើសំណុំរឿងអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា។ ក្រុមសមាគមម៉ូតូឌុបនោះបានប្រើប្រាស់បំពង់ទីប បង្ករឲ្យមានសម្លេងរំខាន និងប្រើប្រាស់មេក្រូ (ឧឃោសនស័ព្ទ) ក្នុងការព្យាយាមបង្ករឲ្យមានការរំខានដល់សម្លេងអ្នកគាំទ្រអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា។ យ៉ាងតិចណាស់ម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នករត់ម៉ូតូឌុបបានប្រាប់អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សថា៖ គាត់បានទទួលលុយ ៣០.០០០រៀល ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មនេះ។

មួយថ្ងៃបន្ទាប់មកទៀត ក្រុមសិស្សនិស្សិតមួយក្រុមដែលមេដឹកនាំរបស់អ្នកទាំងនោះមានទំនាក់ទំនងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចបានក្រោកឡើង ហើយបានធ្វើការស្តីបន្ទោសទៅកាន់លោក ស៊ូរិយា ស៊ូបេឌី ខណៈពេលដែលលោកកំពុងថ្លែងសុន្ទរកថានៅសកលវិទ្យាល័យ។

អ្នកតវ៉ាមួយចំនួននៅមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត ជាពិសេសអ្នកដែលតវ៉ាប្រឆាំងនឹងលោក កឹមសុខា ក្រោយមកត្រូវបានគេបង្ហាញឱ្យដឹងថាជាសមាជិកក្រុមយុវជននៃគណបក្សប្រជាជន ដែលដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។

សេរីភាពក្នុងការជួបជុំកំពុងដាំក្បាលចុះ

បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត ការគោរពសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពក្នុងការជួបជុំមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ខណៈពេលដែលអាជ្ញាធរប្រើប្រាស់វិធានការណ៍ទប់ស្កាត់បាតុកម្មយ៉ាងហិង្សាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។

នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចាប់ផ្តើមមហាបាតុកម្មជាច្រើនថ្ងៃលើកដំបូង ដើម្បីអំពាវនាវស្នើសុំឱ្យមានការរាប់សន្លឹកឆ្នោតសារឡើងវិញ ឬ ឲ្យមានការបោះឆ្នោតម្តងទៀត។ ផ្លូវក្នុងរាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានបិទដោយរបាំងបន្លាលួស អស់មួយសប្តាហ៍ ហើយព្រមទាំងបានកាត់ផ្តាច់ចរាចរណ៍លើផ្លូវសំខាន់ៗក្នុងទីក្រុងថែមទៀតផង។ ថ្ងៃដំបូងនៃការធ្វើបាតុកម្មរយៈពេលបីថ្ងៃ គឺមានភាពអហិង្សា ប៉ុន្តែនៅពេលល្ងាច ភាពតានតឹងក៏បានកើតឡើងដោយសារតែបញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៏ ដែលបណ្តាលមកពីការបិទផ្លូវសំខាន់ៗទាំងនោះ។ នៅក្បែរស្ពានព្រះមុនីវង្ស នគរបាលរាប់រយនាក់បានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា និងឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែកទៅលើក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបានជាប់ក្នុងការកកស្ទះចរាចរណ៍នោះ រួមមានអ្នកធ្វើដំណើរទៅមក ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ និងក្រុមបាតុករ។ ស្ថានភាពនៅកន្លែងកើតហេតុកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងរហូតបណ្តាលឲ្យមន្រ្តីកងរាជអាវុធហត្ថប្រើប្រាស់គ្រាប់ពិតដើម្បីធ្វើការបង្រ្កាប។

នេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីការចាប់ផ្តើមនៃការរំលោភថ្មីបំផុតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅលើសេរីភាពក្នុងការជួបជុំដោយអហិង្សា និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយនិងនិន្នាការថ្មីមួយនៃការបង្រ្កាបដោយហិង្សា។

យុវជនម្នាក់ឈ្មោះ ម៉ៅ សុខចាន់ អាយុ ២៩ឆ្នាំ ត្រូវបានបាញ់ចំក្បាលស្លាប់នៅកន្លែងកើតហេតុ។ យុវជនចំនួនប្រាំបួននាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានបញ្ជាក់ថាបានរងរបួសធ្ងន់ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីពេទ្យ។ ៨នាក់ ត្រូវបានរកឃើញថាបានរងរបួសដោយសារគ្រាប់កាំភ្លើង។ យុវជនវ័យក្មេងជាច្រើនផ្សេងទៀត រួមទាំងក្មេងជំទង់ត្រូវបាននគរបាលវាយឲ្យហូរឈាម។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីការចាប់ផ្តើមនៃការរំលោភថ្មីបំផុតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅលើសេរីភាពក្នុងការជួបជុំដោយអហិង្សា និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយនិងនិន្នាការថ្មីមួយនៃការបង្រ្កាបដោយហិង្សា។

ថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា កងសន្តិសុខប្រដាប់ដោយអាវុធរាប់រយនាក់ រួមបញ្ចូលទាំងកងរាជអាវុធហត្ថ បានបំបែកការជួបជុំគ្នាដោយអហិង្សារបស់ព្រះសង្ឃ និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនៅរម្យណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ។ ការជួបជុំគ្នាដោយអហិង្សានេះដឹកនាំដោយមន្រ្តីរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ គឺព្រះអង្គម្ចាស់ស៊ីសុវត្ថិធម្មិកោ ដែលជាអ្នកធ្វើកូដកម្មអត់អាហារនៅពេលនោះផងដែរ។

នាពេលល្ងាចថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា កងសន្តិសុខរាប់សិបនាក់ អមដោយនគរបាលស្លៀកពាក់ស៊ីវិលដោយប្រតិ្តបត្តិការណ៏រួមគ្នា ចុះបង្រ្កាបក្រុមអ្នកតវ៉ាប្រមាណជា ២០នាក់ និងសមាជិកក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកទាំងនោះ ដោយប្រើប្រាស់ដំបងឆក់ ជំពាមកៅស៊ូ និងដំបងជាច្រើន។ អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សទាំងខ្មែរ និងបរទេស ហើយនិងអ្នកកាសែតដែលយកព័ត៌មាននៅកន្លែងកើតហេតុ ក៏ត្រូវបាននគរបាលធ្វើការវាយប្រហារផងដែរ។ យោងតាមសាក្សីដែលបានឃើញហេតុការណ៍ផ្ទាល់ បានឲ្យដឹងថា កងសន្តិសុខបានឈរស្ងៀម នៅខណៈដែលអំពើហិង្សាកើតឡើងកាន់តែខ្លាំង បន្ទាប់មកពួកគេក៏ចូលរួមវាយដំតែម្តង។ យ៉ាងតិចណាស់អ្នកតំណាងសហគមន៍បឹងកក់ចំនួន ១០នាក់ ត្រូវបានរងរបួសរួមទាំងស្រ្តី អាយុ ៧២ឆ្នាំ ម្នាក់ផងដែរ ហើយស្រី្តបីនាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានបញ្ជូនទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សម្នាក់បានរងរបួសចំទ្រូង។ អ្នកយកសារព័ត៌មានជាច្រើននាក់បានរងរបួសដោយសារដំបងឆក់ ហើយម៉ាស៊ីនថតរូបរបស់អ្នកកាសែតម្នាក់ត្រូវបានបំផ្លាញផងដែរ។ នៅក្នុងហេតុការណ៍នោះ ក្រុមមនុស្សប្លែកមុខត្រូវបានជួលឲ្យប្រើប្រាស់អាវុធក្នុងការបំបែកយ៉ាងហិង្សាទៅលើក្រុមបាតុករអហិង្សា ខណៈពេលដែលអាជ្ញាធរបានត្រៀមរួចជាស្រេចក្នុងការចូលរួមបង្កអំពើហិង្សា។ សកម្មភាពទាំងអស់នេះបានក្លាយជាទៀងទាត់ ក្នុងការបង្រ្កាបបាតុកម្មនៅក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។

នៅថ្ងៃទី១២ ខែវិចិ្ឆកា មន្ត្រីនគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថរាប់រយនាក់ធ្វើការបង្រ្កាបយ៉ាងហិង្សាទៅលើក្រុមបាតុកររោងចក្រ អេស អិល ហើយបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សម្នាក់ស្លាប់។

នៅថ្ងៃទី ១២ ខែ វិច្ឆិកា អ្នកឈរមើលនៅកន្លែងកើតហេតុម្នាក់ ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ នៅពេលដែលអាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់គ្រាប់ពិតបង្ក្រាបលើក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ។ បាតុករជាកម្មកររោងចក្រ អេស អិល ប្រហែលជា ៦០០នាក់ បានព្យាយាមដង្ហែរក្បួនទៅកាន់គេហដ្ឋានសម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដើម្បីទទួចស្នើសុំស្វែងរកដំណោះស្រាយពីរាជរដ្ឋាភិបាល។ អ្នកទាំងនោះបានធ្វើកូដកម្មអស់រយៈពេលបីខែមកហើយលើការទាមទារដែលគ្មានដំណោះស្រាយនេះ។ កម្មករត្រូវបានរារាំងដោយរបាំងបន្លាលួស និងកងកម្លាំងបង្រ្កាបកូដកម្មប្រដាប់ដោយអាវុធជាងមួយរយនាក់នៅស្ពានស្ទឹងមានជ័យ។ ខណៈពេលដែលបាតុករព្យាយាមរុញច្រានរបាំងបន្លាលួស នគរបាលបានប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ពន្លត់អគ្គីភ័យទៅលើពួកគេ បណ្តាលឲ្យអំពើហិង្សាបានកើតឡើង ហើយរថយន្តរបស់នគរបាលមួយគ្រឿង និងម៉ូតូចំនួន២គ្រឿងបានរុញឲ្យក្រឡាប់ និងត្រូវបានដុតបំផ្លាញ។ កម្មករមួយចំនួនបានបំបែក ហើយចំនួនអ្នកចូលរួមតវ៉ាមានការកើនឡើងទ្វេដង ដោយមានការចូលរួមពីអ្នកនៅតំបន់នោះ និងអ្នកឈរមើល។ អំពើហិង្សាពីរផ្សេងទៀតដែលបានកើតឡើងនៅពេលព្រឹកនោះ ត្រូវបានគេឃើញថាមានការប្រើប្រាស់ឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក និងប្រើប្រាស់គ្រាប់ពិត។ នៅចុងបញ្ចប់នាព្រឹកនោះ អ្នកលក់អាហារនៅតាមថ្នល់ម្នាក់ត្រូវបានបាញ់ស្លាប់ មនុស្សប្រាំបួននាក់បានរងរបួសដោយសារគ្រាប់កាំភ្លើង និងជាង ៣០នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។

ទោះបីជាមានការកើនឡើងនៃគ្រោះថា្នក់នៃការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាពីសំណាក់អាជ្ញាធរក៏ដោយ ក៏ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែបន្តធ្វើបាតុកម្ម។ នៅក្នុងខែតុលា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានចាប់ផ្តើមធ្វើបាតុកម្មជាច្រើនថ្ងៃលើកទីពីរ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីអំពាវនាវស្នើសុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយលើភាពមិនប្រក្រតីនៃកាបោះឆ្នោត។ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ គេឃើញមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាមួយសែននាក់ ដង្ហែរក្បួនកាត់ទីក្រុងរយៈពេលបីថ្ងៃ ដើម្បីដាក់ញាត្តិទៅកាន់ស្ថានទូតបរទេសចំនួនប្រាំបី និងការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា។ អ្នកចូលរួមជាច្រើនបានធ្វើដំណើរមកពីបណ្តាខេត្តនានា។ នៅក្នុងរយៈពេលនៃការដង្ហែរក្បួននេះ ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់បានបោះតង់នៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីស្នាក់អាស្រ័យនៅពេលយប់។ ទីតាំងនេះ បានក្លាយជាទីកន្លែងនៃការឈរជើងរយៈពេលយូររបស់អ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិរហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៤។

ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (IHRD) ព្រះសង្ឃ និងប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយនាក់បានដង្ហែរក្បួនអស់រយៈពេល ១០ថ្ងៃ ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ០១ រហូតដល់ថ្ងៃទី ១០ ខែធ្នូ តាមផ្លូវជាតិចំនួនប្រាំខ្សែ ដោយចាកចេញពីគោលដៅក្នុងខេត្តចំនួនប្រាំដើម្បីធ្វើការជួបជុំគ្នានៅមុខវិមានរដ្ឋសភា។ មនុស្សមួយក្រុមមានចំនួនប្រហែលជា ១.០០០ នាក់ ដែលភាគច្រើនគឺជាកម្មករកាត់ដេរ បានចូលរួមប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សនៅរម្យណីយ៍ដ្ឋានវត្តភ្នំ។ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានប្រារព្ធព្រឹត្តិការណ៍មួយនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់អ្នកគាំទ្រប្រមាណជាង ៥.០០០នាក់។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះភាគច្រើនត្រូវបានធ្វើឡើងដោយអហិង្សា ប៉ុន្តែព្រឹត្តិការណ៍នោះបានបញ្ចប់ដោយភាពតានតឹង នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋរាប់សិបនាក់ដែលធ្វើការតវ៉ានៅមុខស្ថានទូតអាមេរិក ត្រូវបានបង្ខំឲ្យបញ្ឈប់ការតវ៉ាដោយមានការដាក់ពង្រាយកងរាជអាវុធហត្ថជាច្រើនរយនាក់។

MP3 format: ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ

អត្ថបទ

ទំព័រសំខាន់ៗ