កម្ពុជា៖ ការរំខាន ការឃាត់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅតែបន្តកើតមានឡើង
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤; ក្រុមសង្គមស៊ីវិល
រាជធានីភ្នំពេញ រដ្ឋធានីប៉ារីស និងរដ្ឋធានីសឺណែវ ថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤៖ សហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (FIDH) និងអង្គការពិភពលោកប្រឆាំងនឹងការធ្វើទារុណកម្ម (OMCT) នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការិយាល័យស៊ើបអង្កេតសម្រាប់ការការពារក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) មានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានបន្តធ្វើការរំខាន ការឃាត់ខ្លួនដោយខុសច្បាប់ និងការឃុំខ្លួនក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក Karim Lahidji ប្រធានសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (FIDH) បានមានប្រសាសន៏ថា៖ “រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនទៅតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយធានាឲ្យបានថាក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សអាចអនុវត្តសកម្មភាពអហិង្សារបស់ពួកគេ ដោយគ្មានការភ័យខ្លាចពីការរំខាន ឬការឃាត់ខ្លួនដោយខុសច្បាប់ណាមួយឡើយ”។ លោកបានបន្តទៀតថា៖ “ទាំងអស់នេះក៏រួមបញ្ចូលទាំងការដាក់បម្រាមហាមឃាត់ក្នុងការធ្វើបាតុកម្មជាសាធារណៈ ដែលផ្ទុយទៅនឹងមាត្រា ២១ នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីអំពីសិទ្ធរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ក្នុងនាមប្រទេសកម្ពុជាជារដ្ឋភាគី”។
កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ កងសន្តិសុខបានឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ១១នាក់ ទៅឃុំឃាំងនៅស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញអស់រយៈពេលជាច្រើនម៉ោង។ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង១១នាក់នោះ បានព្យាយាមដាក់ញាតិ្តទៅកាន់ស្ថានទូតបរទេសមួយចំនួន រួមមានស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក និងស្ថានទូតបារាំង ដើម្បីអំពាវនាវសុំឲ្យមានការដោះលែងបាតុករចំនួន ២៣នាក់ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរធ្វើការឃាត់ខ្លួនក្នុងខណៈពេលដែលមានការបង្រ្កាបទៅលើក្រុមកម្មកររោងចក្រកាលពីថ្ងៃទី២ និងទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងមក។ ខណៈពេលដែលពុំមានមូលហេតុច្បាស់លាស់ណាមួយក្នុងការឃាត់ខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ១១នាក់នោះ ការឃាត់ខ្លួននេះត្រូវបានគេជឿជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា អ្នកទាំងនោះ នោះត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយសារតែពួកគេបានល្មើសនឹងបម្រាមផ្ទាល់មាត់របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃនៃព្រះរាជាណាចក្រម្ពុជា ដែលបានចេញកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា ថា៖ អាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រមូលផ្តុំជាសាធារណៈណាមួយលើសពីចំនួន ១០នាក់ឡើយ។
បាតុករដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរឃាត់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា កន្លងមកនេះ រួមមានអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមកពីសហគមន៍បឹងកក់ អ្នកស្រី ទេព វណ្ណី, អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ,កញ្ញា សុង ស្រីលាភ, អ្នកស្រី ផាន់ ឈុន រ៉េត, អ្នកស្រី អ៊ឹម ស្រីទូច, កញ្ញា បូវ សោភា និង អ្នកស្រី ងួន គឹមឡាង, ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន, សមាជិកសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា កញ្ញា ឈៀង ធីតា, បុគ្គលិកក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន, កញ្ញា ឡុង គឹមហៀង និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស កញ្ញា ជួង សុភាព។ ក្រោយមកទៀតនៅថ្ងៃដដែលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋទាំង១១នាក់នោះ ត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញបន្ទាប់ពីពួកគេត្រូវបានអាជ្ញាធរបង្ខំឲ្យចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យាមួយដែលហាមពួកគេកុំឲ្យចូលរួម ដឹកនាំ ញុះញង់សកម្មភាពខុសច្បាប់ ឬ ក៏ធ្វើការតវ៉ានៅថ្ងៃខាងមុខទៀត។
លោក Gerald Staberock អគ្គរដ្ឋលេខាធិការអង្គការប្រឆាំងនឹងទារុណកម្មអន្តរជាតិ មានប្រសាសន៏ថា៖ “សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំអាចនឹងធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរមានការមិនសប្បាយចិត្ត ក៏ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាសកម្មភាពខុសច្បាប់នោះទេ។ វានៅតែជាសិទ្ធិមួយដែលគ្មាននរណាម្នាក់អាចត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យបោះបង់ចោលនោះទេនៅខណៈពេលដែលខ្លួនស្ថិតនៅក្រោមការឃុំឃាំងរបស់នគរបាល”។ លោកបានបន្តទៀតថា៖ “យើងមិនអាចនិយាយបានថា៖ ការមិនដោះស្រាយបញ្ហាដែលតែងតែកើតឡើងដដែលៗ ដែលមានការប្រើប្រាស់ការបង្រ្កាបយ៉ាងហិង្សាទៅលើក្រុមអ្នកមានគំនិតផ្ទុយ នោះវារឹតតែធ្វើឲ្យស្ថានភាពកាន់តែតានតឹងឡើងៗទៅវិញ”។
កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមកពីសហគមន៍បឹងកក់ អ្នកស្រី ទេព វណ្ណី, អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា, អ្នកស្រី បូរ ឆវី, កញ្ញា សុង ស្រីលាភ និងអ្នកស្រី ផាន ឈុនរ៉េត ត្រូវបានអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញធ្វើការឃាត់ខ្លួនម្តងហើយ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅក្នុងកន្លែងឃុំឃាំងអស់រយៈពេលជាច្រើនម៉ោង នៅខណៈពេលដែលពួកគេបានព្យាយាមដាក់ញាត្តិទៅកាន់ស្ថានទូតបារាំងដើម្បីអំពាវនាវសុំឲ្យមានការដោះលែងបាតុករទាំង២៣នាក់។ លើសពីនេះទៅទៀត ទាក់ទងទៅនឹងការឃុំខ្លួនខុសច្បាប់នេះ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា កងកម្លាំងសន្តិសុខ និងក្រុមមនុស្សមិនស្គាល់មុខស្លៀកពាក់ស៊ីវិល ដែលបានពាក់មួកសុវត្ថិភាព និងកាន់ដំបង បានប្រើប្រាស់កងកម្លាំងជាច្រើនហួសហេតុ ដើម្បីធ្វើការបំបែកទៅលើក្រុមសកម្មជន និងមេដឹកនាំអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើការបួងសួងដោយសន្តិវិធីមួយ ក្បែរព្រះបរមរាជវាំងដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅចំកណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសុំឲ្យមានការដោះលែងប្រជាពលរដ្ឋដែលបានឃុំខ្លួនទាំង២៣នាក់ និងបង្ហាញពីការគាំទ្រក្នុងការទាមទារសុំដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាដល់កម្មករ។ នគរបាល ក៏បានឃាត់ខ្លួនអនុប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) លោក សុខ ឈុនអឿង នៅស្នងការដ្ឋានរាជធានីភ្នំពេញអស់រយៈមួយយប់ផងដែរ។ ទាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលបានឃាត់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៦ និងថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ត្រូវបានអាជ្ញាធរដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញបន្ទាប់ពីពួកគេបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមពៀងដូចគ្នាមួយ ស្តីពីការឈប់ធ្វើបាតុកម្មតទៅទៀត។
ការិយាល័យស៊ើបអង្កេត សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) សូមអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរឲ្យលុបចោលនូវបម្រាមផ្ទាល់មាត់ ដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើការប្រមូលជាសាធារណៈណាលើសពីចំនួន១០នាក់ ដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនេះ ធ្វើឲ្យមានការចាប់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងច្រើន។
អ្នកស្រី ចក់ សុភាព នាយកកម្មវិធីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានលើកឡើងថា៖ “ការហាមឃាត់ក្នុងការប្រមូលផ្តុំនាពេលថ្មីៗនេះ គឺជាអំពើខុសច្បាប់ មិនសមាមាត្រត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ ហើយព្រមទាំងមានការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើកាតព្វកិច្ចជាតិ និងអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទៀតផង។ ការហាមឃាត់ក្នុងការប្រមូលផ្តុំ និងការឃាត់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់នេះ គឺជាហេតុផលនយោបាយមួយ ហើយមានគោលបំណងតែមួយគត់ គឺការពាររាជរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នពីការរិះគន់”។
ការិយាល័យស៊ើបអង្កេត សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) សូមជំរុញឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងបាតុករទាំង២៣នាក់ឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាកាភ្លាមៗ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ខណៈពេលដែលពួកគេត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងមណ្ឌលអប់រំកែប្រែទី៣ (ពន្ធនាគារ ម៣) និងពន្ធនាគារខេត្តកំពង់ចាម ដែលមន្ទីរឃុំឃាំងទាំងពីរនេះសិ្ថតនៅខេត្តកំពង់ចាមតែមួយ។
អង្គការរបស់យើង ក៏បានធ្វើការអំពាវនាវបន្ថែមទៀតទៅកាន់អាជ្ញាធរ សូមឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់នូវ កងកម្លាំងហួសហេតុ ក្នុងការបង្រ្កាបទៅលើសកម្មភាពអហិង្សា និងសកម្មភាពស្របច្បាប់របស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។ ពួកគេក៏បានធ្វើការថ្កោលទោសការប្រើប្រាស់កងសន្តិសុខក្រៅផ្លូវការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីធ្វើការឃាត់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនសកម្មជន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះ។
អ្នកនាង ណាលី ភីឡូក នាយិការបស់អង្គការ លីកាដូ មានប្រសាសន៏ថា៖ “ការបង្រ្កាបយ៉ាងខ្លាំងក្លារបស់កងសន្តិសុខ ទៅក្រុមអ្នកតវ៉ាដែលគ្មានអាវុធនៅក្នុងដៃនេះ បានក្លាយប្រពៃណីហិង្សាមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកនាងបានបន្តទៀតថា៖ សហគមន៍អន្តរជាតិគួរតែធ្វើការកត់សម្គាល់ទុកនូវនិន្នាការដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភមួយនេះ ហើយទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់នូវការបង្ក្រាបទៅលើការតវ៉ាអហិង្សារបស់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ទាំងនេះ”។
ការិយាល័យស៊ើបអង្កេត សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) ក៏សុំអំពាវនាវម្តងទៀត ដើម្បីសុំឲ្យមានការស៊ីបអង្កេតឲ្យបានឆាប់រហ័ស ហ្មត់ចត់ និងឯករាជ្យមួយ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបង្រ្កាបលើបាតុករ ដែលបានបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា កន្លងមក។
លោក ធន សារាយ ប្រធានសមាគមអាដហុក បានមានប្រសាសន៏ថា៖ “ការពន្យាពេលរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការស៊ើបអង្កេតលើករណីស្លាប់ ក្នុងអំឡុងពេលការបង្រ្កាបកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា កន្លងមកនេះបានធ្វើឲ្យ កងសន្តិសុខកាន់តែបង្កការរំលោភបំពានទៅលើក្រុមបាតុករស្លូតត្រង់បន្ថែមទៀត។ ចាប់អ្នកដែលទទួលខុសត្រូវលើការបង្រ្កាបកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា កន្លងមកនេះ មកផ្តន្ទាទោស នឹងអាចធ្វើឲ្យយើងយល់ច្បាស់ថា សកម្មភាពបង្រ្កាបយ៉ាងខ្លាំងក្លានេះ គឺមិនត្រូវបានលើកលែងឡើយ”។
កាលពីថ្ងៃទី២ និងទី៣ ខែមករា កងសន្តិសុខបានឃាត់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ២៣នាក់ រួមមានទាំងកម្មកររោងចក្រ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងអំឡុងពេលបង្រ្កាបយ៉ាងខ្លាំងក្លាទៅលើក្រុមបាតុកររោងចក្រ ដែលមានទីតាំងពីរផ្សេងគ្នាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្នុងចំនោមអ្នកដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរឃុំខ្លួននោះមានលោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) លោក ថេង សាវឿន អ្នកសម្របសម្រួលនៃសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) និងលោក ច័ន្ទ ពុទ្ធិសក័ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមកពីសហគមន៍បឹងកក់។ យ៉ាងតិចណាស់មានមនុស្សចំនួន ៤នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ ហើយមានចំនួនមនុស្សជាង ២០នាក់ បានរងរបួសដោយសារគ្រាប់កាំភ្លើង ក្នុងការបង្រ្កាបកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា កន្លងមកនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ លោក ស៊ូរីយ៉ា ស៊ូបេឌី អ្នករាយការណ៏ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានថ្កោលទោសចំពោះការឃុំខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋទាំង ២៣នាក់ ដែលបានឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២ ទី៣ ខែមករា នៅកន្លែងឃុំឃាំងមួយដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយពីរាជធានីភ្នំពេញ និងជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរ ធ្វើការដោះលែងពួកគេឲ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការភ្លាមៗ។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖
▪ FIDH: Arthur Manet / Audrey Couprie: +33143552518
▪ OMCT: Delphine Reculeau: +41228094939
▪ LICADHO: Dr. Kek Chhiv Pung: +85512802506
▪ CCHR: Sopheap Chak: +85511943213
▪ ADHOC: Mr. Thun Saray: +855 16880509
PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
MP3៖ ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ
- ចំណងជើង & មូលបទ
- សិទិ្ធបញ្ចេញមតិ និងចូលរួម
