របាយការណ៍បង្ហាញពីការនៅតែមិនបានអនុវត្តនូវអនុសញ្ញា ICCPR របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥; ក្រុមសង្គមស៊ីវិល
អង្គការ FIDH និងសមាជិករួមមាន សមាគមការពារសិទិ្ធមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) និងសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស "លីកាដូ" (LICADHO)បានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រមោលរួមមួយ ដែលត្រូវបានដាក់ទៅកាន់គណកម្មាធិការសិទិ្ធមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (HRC) ថា៖ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនទាន់បានអនុវត្តនូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការគោរពសិទិ្ធពលរដ្ឋ និងសិទិ្ធនយោបាយ នៅឡើយនោះទេ។
គណកម្មាធិការសិទិ្ធមនុស្ស (HRC) គឺជាស្ថាប័នឯករាជ្យជំនាញ ដែលមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តនូវអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទិ្ធពលរដ្ឋ និងសិទិ្ធនយោបាយ (ICCPR) របស់ភាគីរដ្ឋជាសមាជិក។ របាយការណ៍ជាទៀងទាត់លើកទីពីររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានដាក់ជូនគណកម្មាធិការសិទិ្ធមនុស្ស នឹងត្រូវបានពិនិត្យនៅក្នុងសន្និបាតលើកទី ១១៣ របស់គណកម្មាធិការ នៅថ្ងៃទី១៧ និង ១៨ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៥ នៅទីក្រុងសឺណែវ។
លោក Karim Lahidji ប្រធានអង្គការ FIDH បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ជាង ២០ឆ្នាំហើយ ចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាទទួលស្គាល់អនុសញ្ញា ICCPR។ អំឡុងពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានខិតខំតិចតួចបំផុត ឬគ្មានទាល់តែសោះ ក្នុងការអនុវត្តនូវអនុសញ្ញានេះ”។
ណាលី ពីឡូក នាយិកាអង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស “លីកាដូ” បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “របាយការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលដាក់ទៅកាន់គណកម្មាធិការ និងដែលមានការយឺតយ៉ាវខ្លាំង មិនមានការបង្ហាញឲ្យច្បាស់នូវស្ថានភាពនាពេលបច្ចុប្បន្នពិតប្រាកដ ហើយបានបង្ហាញនូវការមិនមានឆន្ទៈរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋ ក្នុងការទទួលស្គាល់ និងដោះស្រាយបញ្ហាការរំលោភសិទិ្ធមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ។”
របាយការណ៍ស្រមោលចំនួន ២៥ ទំព័រ ដែលត្រូវបានចងក្រងដោយអង្គការ FIDH, ADHOC, និង LICADHO បានបង្ហាញនូវការខកខានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការគោរព ការពារ និងផ្តល់នូវសិទិ្ធពលរដ្ឋ និងសិទិ្ធនយោបាយជាមូលដ្ឋាន ដូចដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញា ICCPR។
របាយការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលដាក់ទៅកាន់គណកម្មាធិការ និងដែលមានការយឺតយ៉ាវខ្លាំង មិនមានការបង្ហាញឲ្យច្បាស់នូវស្ថានភាពនាពេលបច្ចុប្បន្នពិតប្រាកដ
ការសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិចចំនួន ១០នាក់ ដោយកងសន្តិសុខដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពរបស់កងនគរបាល និងកងយោធា ចាប់តាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ បង្ហាញពីនិន្នាការនៃការប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធច្រើនហួសហេតុ ហើយតែងតែមិនមានការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងដាក់ទណ្ឌកម្មដល់អ្នកដែលទទួលខុសត្រូវលើការរងរបួស និងស្លាប់ទាំងនោះនោះទេ។
ការធ្វើទារុណកម្ម និងទម្រង់ផ្សេងៗទៀតនៃការធ្វើបាបនៅពេលមានការឃុំខ្លួននៅប៉ុស្តិ៍នគរបាល បានកើនឡើង ប៉ុន្តែអ្នកប្រព្រឹត្តនៅតែទទួលបាននិទណ្ឌភាព និងរួចពីការចោទប្រកាន់។ ទោសឃុំខ្លួន នៅតែបន្តអនុវត្តលើអ្នកដែលរងចាំសវនការ ដោយមិនគិតពីអង្គហេតុនៃបទល្មើស ស្ថានភាពគ្រួសារ ឬអាយុនោះទេ។ ដោយសារភាពចង្អៀតណែនខ្លាំងពេក កង្វះខាតអនាម័យ និងម្ហូបអាហារ ការរៀបចំការគេងមិនបានល្អ និងការខ្វះខាតសេវាពេទ្យត្រឹមត្រូវ លក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគារកម្ពុជាភាគច្រើនទាបជាងវិធានបទដ្ឋានអប្បបរមារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់អនុវត្តចំពោះអ្នកជាប់ពន្ធនាគារ។ លក្ខខណ្ឌរួមទាំងអំពើឃោឃៅ អមនុស្សធម៌ និងបន្ទាបបន្ថោក។
ច្បាប់ដែលពោរពេញដោយបញ្ហា បានដាក់ដែនកំណត់ទៅលើសិទិ្ធក្នុងការទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌ ក៏ដូចជាសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទិ្ធក្នុងការជួបជុំ និងប្រមូលផ្តុំដោយអហិង្សា។ ច្បាប់មូលដ្ឋានទាំងបីនៃអង្គតុលាការ ដែលត្រូវបានអនុម័តនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ បានផ្តល់សិទិ្ធដល់អង្គនិតិប្រតិបត្តិក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់នៃប្រព័ន្ធតុលាការ។
ដោយមិនគិតពីសិទិ្ធសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ រាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែប្រើប្រាស់មាត្រាមួយចំនួនក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌឆ្នាំ ២០១០ ដូចជាការបរិហាកេរ្តិ៍ ការជេរប្រមាថ ឬញុះញង់ រំលោភបំពាន គម្រាមកំហែង និងការឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្តលើអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស សកម្មជន និងអ្នកនយោបាយបក្សជំទាស់ជាច្រើន។ សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ក៏ត្រូវបានគម្រាមកំហែងដោយមាត្រាមួយចំនួននៃច្បាប់ស្តីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលត្រូវបានអនុម័តនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១១។ អាជ្ញាធររដ្ឋ តែងតែប្រើប្រាស់ដោយខុសឆ្គងនូវច្បាប់ស្តីពីការជួបជុំដោយអហិង្សា ដែលត្រូវបានអនុម័តកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ដើម្បីបំបិទសិទិ្ធនៃការជួបជុំអហិង្សា និងប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាជាប្រព័ន្ធ ដើម្បីបង្ក្រាបលើការតវ៉ាអហិង្សាទាំងនោះ។
ច្បាប់ថ្មីដែលកំពុងស្ថិតក្នុងការពិចារណា នឹងធ្វើការរឹតត្បិតបន្ថែមនូវការអនុវត្តសិទិ្ធពលរដ្ឋជាមូលដ្ឋាន។ ច្បាប់ស្តីពីសហជីព និងច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល នឹងដាក់នូវការកម្រិតយ៉ាងខ្លាំងមកលើសិទិ្ធសេរីភាពក្នុងការប្រមូលផ្តុំ ប្រសិនបើវាត្រូវបានអនុម័តក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្ន។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏សម្ងាត់ស្តីពីឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណែត បានលើកឡើងជាការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីចេតនារបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការត្រួតពិនិត្យចាប់ពិរុទ្ធ និងគ្រប់គ្រងលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណែត។ ប្រព័ន្ធអ៊ិនធើណែត គឺជាឧបករណ៍មួយដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់កាន់តែច្រើនឡើងៗដោយសង្គមស៊ីវិល អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស និងសកម្មជនសង្គម។
ការជួញដូរបុរស និងស្ត្រី ដើម្បីទៅធ្វើការងារ ដែលភាគច្រើនទៅប្រទេសថៃ និងម៉ាឡេស៊ី នៅតែជាបញ្ហាដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ដោយករណីរាប់រយ ត្រូវបានចងក្រងដោយអង្គការ អាដហុក និងអង្គការ លីកាដូ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
របាយការណ៍ស្រមោលរួមនេះ បានផ្តល់នូវអនុសាសន៍ចំនួន ៤០ សម្រាប់ការវិវឌ្ឍន៍នូវចំនុចជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងអនុសញ្ញា ICCPR ទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក ធន់ សារាយ ប្រធានអង្គការសមាគមការពារសិទិ្ធមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC) បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែអនុវត្តតាមអនុសាសន៍ទាំងនេះ ដែលត្រូវបានដាក់ដោយស្ថាប័នសិទិ្ធមនុស្សនានា រួមមានគណកម្មាធិការសិទិ្ធមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ។ នៅពេលនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែលេងសើចជាមួយយន្តការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។”
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖
▪ FIDH: Andrea Giorgetta (English) - Tel +66 886117722 (Bangkok)
▪ FIDH: Mr. Arthur Manet (French, English, Spanish) - Tel: +33 6 72 28 42 94 (Paris)
