ការអភិវឌ្ឍលើទាសភាព “ការបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុលនិងពលកម្មកុមារក្នុងសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋនៅកម្ពុជា”

ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦

នាថ្ងៃទិវាអន្តរជាតិលុបបំបាត់អំពើទាសភាព អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានចេញផ្សាយនូវរបាយការណ៍ស្តីពី “ការអភិវឌ្ឍលើទាសភាព៖ ការបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុល និងពលកម្មកុមារក្នុងសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋនៅកម្ពុជា” ដែលមានបង្ហាញនូវភ័ស្តុតាងអំពីការរីករាលដាលនៃការប្រើប្រាស់ទម្រង់ទាសភាពសម័យបច្ចុប្បន្នក្នុងឧស្សាហកម្មផលិតឥដ្ឋនៅកម្ពុជា។ របាយការណ៍នេះបានរកឃើញថា ទោះបីជាមានបទបញ្ញាត្តិច្បាប់ដ៏ទូលំទូលាយដែលបានអនុម័តឡើងជាយូរឆ្នាំ ដើម្បីដាក់ទោសព្រហ្មទណ្ឌចំពោះការប្រើប្រាស់ការបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុលនិងការប្រើប្រាស់ពលកម្មកុមារ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចមិនបានខិតខំប្រឹងប្រែងលុបបំបាត់បទល្មើសទាំងនេះទេ ហើយជាក់ស្តែងបទល្មើសទាំងនេះកំពុងតែបន្តកើតមានឡើង។

អ្នកគ្រប់គ្រងការិយាល័យឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ការបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុលនិងពលកម្មកុមារគឺមានច្រើននៅក្នុងសិប្បកម្ម ផលិតឥដ្ឋនៅកម្ពុជា ដែលទីតាំងសិប្បកម្មជាច្រើនត្រូវបានមើលឃើញថាមានចម្ងាយត្រឹមតែប៉ុន្មានគីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុស្ដិ៍នគរបាលនិងសាលាឃុំ/សង្កាត់មានទីតាំងស្ថិតនៅក្បែរនោះ ដែលជារឿយៗអាជ្ញាធរតែងតែមើលឃើញសិប្បកម្ម ហើយអាជ្ញាធរដឹងយ៉ាងច្បាស់ថាមានអ្វីដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅខាងក្នុងសិប្បកម្មទាំងនោះ”។ លោកបានបន្តទៀតថា៖ “វាជារឿងមិនត្រឹមត្រូវដែលបញ្ហានេះបន្តកើតមានឡើង ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធ្វើអន្តរាគមជាបន្ទាន់ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពទាំងអស់នេះ”។

របាយការណ៍នេះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើតំបន់ផលិតឥដ្ឋសំខាន់ៗនៅកម្ពុជា ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃរាជធានីភ្នំពេញ (សូមមើលផែនទី)។ នេះជាតំបន់ដែលមានរថយន្តដឹកទំនិញធំៗរាប់រយគ្រឿងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់រៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ដល់វិស័យសំណង់ដែលកំពុងរីកចម្រើននៅក្នុងរាជធានី។ ទីតាំងចំនួន១១កន្លែងត្រូវបានរកឃើញថា មានសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋជាង១០០ និងមានកម្មកររាប់ពាន់នាក់។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះមានរួមបញ្ចូលបទសម្ភាសជាមួយកម្មករប្រហែលជា៥០នាក់ ដែលជាមនុស្សពេញវ័យនិងកុមារ។

របាយការណ៍នេះមានពិពណ៌នាលម្អិតពីមធ្យោបាយ ដែលម្ចាស់សិប្បកម្មជ្រើសរើសកម្មករដោយការផ្តល់ប្រាក់កម្ចី និងការផ្តល់កន្លែងស្នាក់នៅដល់គ្រួសារទីទាល់ក្រ។ ម្ចាស់សិប្បកម្មទាំងនោះធានាការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីដោយការសន្យារបស់កម្មករថា អ្នកទាំងនោះត្រូវធ្វើការក្នុងសិប្បកម្មរហូតដល់ប្រាក់កម្ចីនោះត្រូវបានទូទាត់សងគ្រប់ចំនួនវិញ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ប្រាក់ឈ្នួលពលកម្មនៅក្នុងសិប្បកម្មគឺមានចំនួនទាបណាស់ ដែលកម្មករអាចត្រឹមតែរកប្រាក់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរស់នៅតែប៉ុណ្ណោះ និងមិនអាចសងបំណុលម្ចាស់សិប្បកម្មវិញបានទេ ហើយកម្មករជាច្រើនបានខ្ចីប្រាក់បន្ថែមជាច្រើនទៀតពីម្ចាស់សិប្បកម្ម។ មូលហេតុដំបូងដែលតម្រូវឲ្យគ្រួសារកម្មករខ្ចីប្រាក់ ជាទូទៅគឺបណ្តាលមកពីបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា ការឈឺស្កាត់នៅក្នុងគ្រួសារ ឬទិន្នផលដំណាំមិនល្អ ហើយប្រាក់កម្ចីដំបូងមានចំនួនតិចទេគឺត្រឹមតែ២០០ទៅ៣០០ដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែរយៈពេលកាន់តែយូរៗទៅ ប្រាក់បំណុលកាន់តែកើនឡើង ហើយកម្មករដែលបានផ្ដល់ការសម្ភាសក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះមានជាប់ជំពាក់បំណុលជាសរុបចាប់ពី១០០០ដុល្លារ ទៅ៦០០០ដុល្លារ ជាចំនួនទឹកប្រាក់មួយដែលអ្នកទាំងនោះមិនអាចមានលទ្ធភាពសងអស់ឡើយ។ នៅពេលប្រាក់បំណុលឈានដល់កម្រិតនេះ វាអាចនឹងត្រូវបន្តសងដោយគ្រួសារមួយជំនាន់ទៅគ្រួសារមួយជំនាន់ទៀត ហើយការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា គ្រួសារមួយចំនួនត្រូវធ្វើការដើម្បីសងបំណុលអស់៣ជំនាន់មកហើយ ដែលប្រាក់បំណុលដំបូងត្រូវបានខ្ចីដោយសមាជិកគ្រួសារជំនាន់មុន។

កុមារជាច្រើនកំពុងធ្វើការក្នុងសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋ ហើយនៅក្នុងតំបន់ដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ មានម្តាយឪពុកស្ទើរតែទាំងអស់បាននិយាយថា ទោះបីជាយ៉ាងណាកូនរបស់ពួកគាត់មួយចំនូនបានជួយធ្វើការ។ នេះជាកត្តាដែលធ្វើឲ្យមានការទាក់ទាញដោយសារ កម្មករទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលតាមចំនួនផលិតផល ជាជាងប្រាក់ឈ្នួលប្រចាំខែ។ នេះមានន័យថា ប្រសិនបើសមាជិកគ្រួសារច្រើនចូលរួមជួយធ្វើការ នោះចំនួនផលិតផលឥដ្ឋនឹងកើនឡើង ហើយប្រាក់ចំណូលរបស់គ្រួសារក៏នឹងកើនឡើងផងដែរ។

ណាលី ពីឡូក នាយិការងផ្នែកតស៊ូមតិនៃអង្គការលីកាដូបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ម្តាយឪពុកមិនចង់ឲ្យកូនៗរបស់ខ្លួនទៅធ្វើការនោះទេ។ អ្នកទាំងនោះដឹងថា វាពិតជាមានគ្រោះថ្នាក់ ហើយចង់ឲ្យកូនៗរបស់ខ្លួនទៅសាលារៀននិងមានអនាគតល្អ”។ អ្នកនាងបានបន្តទៀតថា៖ “ប៉ុន្តែដោយសារប្រាក់ឈ្នួលមានតម្លៃទាបពេក ដែលអ្នកទាំងនោះមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារបាននិងដោយសារគ្មានជម្រើស។ ជាលទ្ធផល កុមារទាំងនោះត្រូវធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានភាពជំពាក់បំណុលដូចម្តាយឪពុករបស់ពួកគេដែរ”។

របាយការណ៍នេះក៏មានបង្ហាញពីលក្ខខណ្ឌការងារដែលប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់នៅក្នុងសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋ និងកង្វះខាតអនាម័យនៃការរស់នៅក្នុងសិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍មានបង្ហាញឧទាហរណ៍មួយចំនួនស្ដីពីការរងរបួសរបស់កម្មករ ជាពិសេសកុមារដែលបានក្លាយជាកុមារពិការដៃដោយសារម៉ាស៊ីនផលិតឥដ្ឋ។ របាយការណ៍ក៏បានរកឃើញថា ដោយសារតែភាពភ័យខ្លាចនិងផលវិបាកនៃការពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើម្ចាស់សិប្បកម្ម កម្មករជាច្រើនគ្មានបំណងតវ៉ាប្រឆាំងទៅនឹងលក្ខខណ្ឌដ៏លំបាករបស់ពួកគាត់នោះទេ ហើយបើទោះបីជាម្ចាស់សិប្បកម្មរំលោភលើច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌនិងច្បាប់រដ្ឋប្បវេណី ក៏អាជ្ញាធរដែលមានតួនាទីក្នុងការអនុវត្តច្បាប់មិនបានចាត់វិធានការលើបញ្ហាទាំងនេះដែរ។

ការអនុវត្តការបញ្ចាំខ្លួនដើម្បីដោះបំណុលនិងពលកម្មកុមារធ្វើឲ្យគ្រួសារកម្មករជាច្រើនជំនាន់ធ្លាក់ចូលក្នុងភាពក្រីក្រនិងការជិះជាន់ឥតឈប់ឈរ។

របាយការណ៍សន្និដ្ឋានជារួមថា ការអនុវត្តការបញ្ចាំខ្លួនដើម្បីដោះបំណុលនិងពលកម្មកុមារធ្វើឲ្យគ្រួសារកម្មករជាច្រើនជំនាន់ធ្លាក់ចូលក្នុងភាពក្រីក្រនិងការជិះជាន់ឥតឈប់ឈរ។ អ្នកទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការអនុវត្តបែបនេះគឺ ម្ចាស់សិប្បកម្មដែលចំណេញលើថ្លៃពលកម្មទាបនិងងាយស្រួលក្នុងការកេងប្រវ័ញ្ច អ្នកទិញឥដ្ឋចាប់ពីទ្រង់ទ្រាយឯកជនដល់ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ធំៗ ដែលអាចទិញឥដ្ឋក្នុងតម្លៃទាបមិនសមនឹងកម្លាំងពលកម្មរបស់កម្មករទាំងអស់នោះក្នុងការផលិតឡើយ។

របាយការណ៍នេះសំណូមពរដោយទទូចឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីដោះលែងកម្មករបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុលទាំងអស់ ដោយការចេញបទបញ្ជាជាបន្ទាន់ក្នុងការលុបចោលបំណុលដែលមានរវាងម្ចាស់សិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋនិងកម្មករបញ្ចាំខ្លួនដោះបំណុល។ របាយការណ៍នេះក៏បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលបរទេសដើម្បីធានាថាវិនិយោគគិនបរទេសបានដឹងពី មធ្យោបាយក្នុងការបញ្ចាំខ្លួនដើម្បីដោះបំណុលនិងពលកម្មកុមារក្នុងឧស្សាហកម្មសំណង់កម្ពុជា និងដើម្បីគាំទ្រឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលុបបំបាត់នូវបញ្ហាទាំងអស់នេះ។

សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖
▪ កញ្ញា ណាប់ សុម៉ាលី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកឃ្លាំមើលការរំលោភសិទិ្ធស្ត្រី និងកុមារនៃអង្គការ លីកាដូ, mon4@licadho-cambodia.org, +855 (0)12 251 118 (ភាសាខ្មែរ)
▪ អ្នកនាង ណាលី ពីឡូក នាយិការងផ្នែកតស៊ូមតិនៃអង្គការ លីកាដូ, advocacy@licadho-cambodia.org, +855 (0)12 803 650 (English)

PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
MP3៖ ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ

សេចក្តីថ្លែងការណ៍

ទំព័រសំខាន់ៗ