សង្គមស៊ីវិលសូមសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះការតម្កល់សេចក្តីសម្រេចផ្តន្ទាទោសលើលោក នី ចរិយា ដែលជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦; ក្រុមសង្គមស៊ីវិល
យើងខ្ញុំ ជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលមានរាយនាមខាងក្រោម សូមសម្តែងការមិនពេញចិត្តជាខ្លាំងចំពោះសាលាឧទ្ធរណ៍ ដែលបានប្រកាសសាលដីការបស់ខ្លួននៅថ្ងៃនេះ ដោយតម្កល់សេចក្តីសម្រេចផ្តន្ទាទោសពុំសមហេតុផលទៅលើលោក នី ចរិយា អតីតប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនិងស៊ើបអង្កេតនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (“អាដហុក”) និងបច្ចុប្បន្នជាអគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (“គ.ជ.ប”)។
ករណីនេះមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីភាពអយុត្តិធម៌ ដែលប្រព្រឹត្តទៅលើបុគ្គលម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាឧទាហរណ៍នៃនិន្នាការជារួមដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំងដោយសារកន្លងមក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា (“រដ្ឋាភិបាល”) បានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ស្របពេលដែលបទប្បញ្ញត្តិមួយចំនួននៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជាមានអត្ថន័យមិនច្បាស់លាស់ ដែលអាចជាការប៉ុនប៉ងដោយចេតនាដើម្បីបង្រ្កាបទៅលើសំឡេងជំទាស់ទាំងអស់នៅមុនការបោះឆ្នោតខាងមុខ។ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ចលនាក្នុងវិស័យការងារ និងសកម្មជនសង្គមស៊ីវិលទាំងឡាយប្រឈមនឹងបរិយាកាសដ៏អាប់អួខ្លាំងឡើងៗ ដោយហេតុថា មានការចោទប្រកាន់ និងផ្តន្ទាទោសទៅលើអ្នកធ្វើការងារផ្នែកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងការបញ្ចេញមតិដោយសេរីតាមផ្លូវច្បាប់ ហើយមានការដាក់ពន្ធនាគារលើអ្នកតវ៉ាដោយសន្តិវិធី ព្រមទាំងមានការរឹតត្បិតកាន់តែខ្លាំងឡើងលើលំហប្រជាធិបតេយ្យ។
ទោះបីជាមានការលើកលែងទោសដល់ ឯកឧត្តម កឹម សុខា និងលោក ស៊ាង ចែត នាពេលថ្មីៗនេះក្តី ក៏សមាជិកមួយចំនួនដែលមាននិន្នាការជំទាស់ផ្នែកនយោបាយនៅតែបន្តប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួន និងការជាប់ពន្ធនាគារពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទធ្ងន់ធ្ងរមួយចំនួន។ ទោះបីជាការកាត់ទោសនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការងារពីមុនក្នុងនាមជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សក្តី ក៏លោក នី ចរិយា ដែលបច្ចុប្បន្នមានតួនាទីជាអគ្គលេខាធិការរងនៃ គ.ជ.ប ដែលពុំមែនមកពីកូតានៃគណបក្សណាមួយ បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ការកាត់ទោសលើរូបលោក អាចជាការប៉ុនប៉ងដើម្បីធ្វើឱ្យឯករាជ្យភាពរបស់ គ.ជ.ប ចុះខ្សោយ។ ប្រសិនជាសេចក្តីសម្រេចផ្តន្ទាទោសលើលោក នី ចរិយា ត្រូវចូលជាស្ថាពរ (ដូចជាការមិនប្តឹងជំទាស់ទៀត) នោះតួនាទីរបស់លោកនៅ គ.ជ.ប នឹងត្រូវបញ្ចប់ ដែលជាការវិវត្តដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំងមួយ ដែលអាចនាំឱ្យមានមន្ទិលជាខ្លាំងថាតើការបោះឆ្នោតខាងមុខអាចចាត់ទុកថា សេរី យុត្តិធម៌ និងស្របច្បាប់ដែរឬយ៉ាងណា។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦ លោក នី ចរិយា ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាត់ទោសទាក់ទងនឹងបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈតាមមាត្រា ៣០៥ បទប្តឹងបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍ តាមមាត្រា ៣១១ និងបទផ្សព្វផ្សាយនូវការអត្ថាធិប្បាយដើម្បីធ្វើសម្ពាធលើយុត្តាធិការតាមមាត្រា ៥២២ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា។ លោកត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល៦ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួនប្រាំមួយលានរៀល (ប្រមាណ១.៥០០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក)។ ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងលោក នី ចរិយា ដំបូងឡើយត្រូវបានប្តឹងដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ និងព្រះរាជអាជ្ញារងនៅសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប ទាក់ទងនឹងការរិះគន់របស់លោកក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ ដែលក្នុងអំឡុងពេលសន្និសីទសារព័ត៌មានចំនួនពីររៀបចំដោយសមាគមអាដហុក ដើម្បីស្នើឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតី ផ្នែកនីតិវិធីក្នុងការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីរបស់ពួកគេ និងស្នើឱ្យដោះលែងជនរងគ្រោះក្នុងករណីរំលោភសិទ្ធិដីធ្លីចំនួនពីរនាក់ក្នុងជម្លោះនោះ។ សវនាការលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍របស់លោកបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។
បទចោទទាំងបីករណីទៅលើលោក នី ចរិយា ជាការដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌដោយពុំត្រឹមត្រូវ និងពុំសមាមាត្រ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានក្នុងការបញ្ចេញមតិ
យើងខ្ញុំពិតជាខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដែលសាលាឧទ្ធរណ៍ពុំបានយកឱកាសនេះដើម្បីអនុវត្តឯករាជ្យភាពនៃស្ថាប័នតុលាការ និងធ្វើការកែតម្រូវនូវចំណុចខ្វះខាតធ្ងន់ធ្ងរផ្នែកនីតិវិធី និងការ ផ្តល់សម្អាងហេតុរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ ចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានពិភាក្សារយៈពេលប្រហែល ១៥ នាទីប៉ុណ្ណោះនៅមុនពេលធ្វើសេចក្តីសម្រេចចោទប្រកាន់លើលោក នី ចរិយា នូវបទចោទទាំងបី ដែលនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិទទួលបានពេលវេលាសមរម្យ និងការត្រៀមការពារខ្លួនរបស់លោក នី ចរិយា ដោយហេតុថា អស់រយៈពេល ២៣០ ថ្ងៃកន្លងទៅហើយដែល លោក រួមជាមួយនឹងអតីតសហការីបួនរូបទៀតនៅសមាគមអាដហុកបានស្ថិតនៅក្នុងការឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្ត ដោយពុំត្រឹមត្រូវក្នុងករណីដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ហើយការចោទប្រកាន់ទាំងអស់នោះជាការយាយីទៅលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សក្រោមហេតុផលនយោបាយ។ បទចោទទាំងបីករណីទៅលើលោក នី ចរិយា ជាការដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌដោយពុំត្រឹមត្រូវ និងពុំសមាមាត្រ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយហេតុដូច្នេះជាការរំលោភទៅលើកាតព្វកិច្ចផ្នែកច្បាប់របស់កម្ពុជាក្រោមច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សជាតិនិងអន្តរជាតិ។ ការពិភាក្សា និងការថ្លែងបែបនយោបាយជុំវិញបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជា មតិយោបល់ដែលលោក នី ចរិយា បានលើកឡើងនោះ ត្រូវបានការពារយ៉ាងមុតមាំពីច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
ជាថ្មីម្តងទៀត យើងខ្ញុំជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលមានរាយនាមខាងក្រោម សូមសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះការផ្តន្ទាទោសដោយពុំត្រឹមត្រូវនិងអយុត្តិធម៌ និងការបន្តឃុំខ្លួនទៅលើលោក នី ចរិយា។ យើងខ្ញុំសូមរម្លឹកជាថ្មីពីកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងសូមអំពាវនាវឱ្យប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាអនុវត្តតាមកាតព្វកិច្ចទាំងនេះដោយបំពេញការងារដោយឯករាជ្យពិតប្រាកដ ព្រមទាំងអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលមេត្តាបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌជាឧបករណ៍ដើម្បីបំបិទសំឡេងអ្នករិះគន់ និងផ្តន្ទាទោសលើសកម្មភាពដែលស្របតាមច្បាប់ និងដោយសន្តិវិធីរបស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ គាំទ្រដោយ ៖
1. ក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ (ACT)
2. សហគមន៍បឹងកក់
3. មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)
4. សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ
(LICADHO)
5. អង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRAC)
6. សមាគមអាដហុក ការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (ADHOC)
7. សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ (CITA)
8. មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTAL)
9. សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)
10. គណៈកម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (COMFREL)
11. បណ្តាញកសាងសន្តិភាពសហគមន៍ (CPN)
12. អង្គការប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ឋិមនុស្សក្នុងប្រតិបត្តិការ (DHRAC)
13. អង្គការសមធម៌កម្ពុជា
14. អង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC)
15. ក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន (HRTF)
16. សមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA)
17. យុវជនជនជាតិដើមភាគតិច ឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ
18. សមាគមន៍យុវជនខ្មែរ (KYA)
19. សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចឃុំប្រមេរ ខេត្តព្រះវិហារ
20. សហគមន៍ដីធ្លី ភូមិ១ សង្កាត់៣ ខេត្តព្រះសីហនុ
21. សហគមន៍ទំនាស់ដីធ្លីភូមិគ្រួស ខេត្តបាត់ដំបង
22. សហគមន៍ដីធ្លីឡពាង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
23. អង្គការមាតាធម្មជាតិ
24. មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព
25. អង្គការពន្លកខ្មែរ (PK)
26. សហគមន៍ផ្លូវភ្លើង ទួលសង្កែ A
27. សហគមន៍ SOS ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ
28. អង្គការស្ត្រីខ្មែរ (SKO)
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះគាំទ្រដោយ៖
១. Alliance for Conflict Transformation (ACT)
២. Boeung Kak Community
៣. Cambodian Center for Human Rights (CCHR)
៤. Cambodian League for the Promotion and Defense of Human Rights (LICADHO)
៥. Cambodian Human Rights Action Coalition (CHRAC)
៦. Cambodian Human Rights and Development Association (ADHOC)
៧. Cambodian Independent Teacher Association (CITA)
៨. Center for Alliance of Labor and Human Rights (CENTRAL)
៩. Coalition of Cambodian farmer Community (CCFC)
១០. Committee for Free and Fair Election in Cambodia (COMFREL)
១១. Community Peace-Building Network (CPN)
១២. Democracy and Human Rights Organization in Action (DHRAC)
១៣. Equitable Cambodia
១៤. Gender and Development for Cambodia (GADC)
១៥. Housing Rights Task Force (HRTF)
១៦. Independent Democratic Association of Informal Economic (IDEA)
១៧. Indigenous Youth at Brame Commune, Preah Vihear Province
១៨. Khmer Youth Association (KYA)
១៩. Kuy Ethnic Community at Prame Commune, Preah Vihear Province
២០. Land Community, Village I, Sangkat III, Preah Sihanouk Province
២១. Land Conflict Community, Krous Village, Battambong province
២២. Lor Peang Community, Kampong Chhnang Province
២៣. Mother Nature
២៤. People Center for Development and Peace (PDP-Center)
២៥. Ponlok Khmer
២៦. Railway Station, Toul Sangke A Community
២៧. SOS International Airport Community
២៨. Strey Khmer Organization (SKO)
PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
MP3៖ ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ
- ចំណងជើង & មូលបទ
- តុលាការ និង នីតិរដ្ឋ សិទិ្ធបញ្ចេញមតិ និងចូលរួម
