លីកាដូ សំណូមពរឱ្យចាត់វិធានការឱ្យបានឆាប់ សម្រាប់ម្ដាយ និងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះជាប់ពន្ធនាគារ
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងកិច្ចការនារី ធ្វើការពិនិត្យមើលស្ថានភាពអ្នកជាប់ពន្ធនាគារជាស្រ្តីក្នុងដំណាក់កាលឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ។ តាមរយៈប្រសាសន៍ និងការបង្ហោះនៅលើគណនេយ្យហ្វេសប៊ុកផ្លូវការ សម្ដេចបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកជាប់ឃុំជាស្រ្តីប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនដូចជា មានកូនរស់នៅក្រៅពន្ធនាគារដោយគ្មានអ្នកជួយផ្គត់ផ្គង់ និងត្រូវបានឱពុករបស់ពួកគេបោះបង់ចោល។
សម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ សូមសម្ដែងការគាំទ្រចំពោះសេចក្ដីអំពាវនាវរបស់សម្ដេច ក្នុងការចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីដោះស្រាយតម្រូវការរបស់ស្ដ្រីក្នុងពន្ធនាគារ ជាពិសេសស្ថានភាពអ្នកជាប់ឃុំដែលងាយរងគ្រោះដូចជា ម្ដាយមានកូនតូចនៅជាមួយ និងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ក្នុងពន្ធនាគារ។ បញ្ហានេះ គួរត្រូវបានដោះស្រាយតាមរយៈការប្រើប្រាស់វិធានការផ្លូវច្បាប់ដែលមានស្រាប់ដូចជា ការផ្ដល់អាទិភាពសវនាការចំពោះស្រ្តីក្នុងដំណាក់កាលឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន និងការពន្លឿនដំណើរការនៃពាក្យបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំ។
លីកាដូ ក៏បានសរសេរលិខិតទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងក្រសួងកិច្ចការនារី ដោយធ្វើការសំណូមពរឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំងនេះ ឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវរបស់សម្ដេច ក្នុងការចាត់វិធានការ និងស្វែងរកដំណោះស្រាយឱ្យបានឆាប់រហ័ស ចំពោះស្ថានភាពស្រ្តីជាប់ពន្ធនាគារក្នុងដំណាក់កាលឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន ដោយប្រើប្រាស់វិធានការផ្លូវច្បាប់ដែលមានស្រាប់។
វិធានការទាំងនេះ ត្រូវបានរៀបរាប់លម្អិតនៅក្នុងរបាយការណ៍ដែលលីកាដូបានចេញផ្សាយកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយមានចំណងជើងថា “ពេលដែលត្រូវដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំ៖ បញ្ឈប់ការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នមិនចាំបាច់” ដែលបានបង្ហាញពីស្ថានភាពកុមារ ម្ដាយរបស់ពួកគេ និងស្ដ្រីមានផ្ទៃពោះដែលត្រូវបានជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារកម្ពុជា។
លីកាដូបានចាប់ផ្ដើមឃ្លាំមើលស្ថានភាពពន្ធនាគារនៅកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ហើយបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងឃ្លាំមើលពន្ធនាគារចំនួន១៨ក្នុងចំណោមពន្ធនាគារសរុបចំនួន២៨ នៅកម្ពុជា។ យោងតាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កុមារអាយុក្រោម៣ឆ្នាំ ត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យស្នាក់នៅជាមួយម្ដាយរបស់ពួកគេក្នុងពន្ធនាគារ។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានកុមារចំនួន១១៣នាក់ និងស្ដ្រីមានផ្ទៃពោះចំនួន៣៨នាក់ កំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារចំនួន១៨ដែលលីកាដូ បានធ្វើការឃ្លាំមើល។ វិបត្តិនេះកំពុងតែធ្វើឱ្យមានស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ឡើង ខណៈចំនួនកុមារដែលនៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ បានកើនឡើងស្ទើរតែទ្វេដងចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧មក។
កុមារ និងម្ដាយរបស់ពួកគេ ប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ខ្វះខាតរបបអាហារ ទឹកប្រើប្រាស់និងបរិភោគ សម្លៀកបំពាក់ និងគ្រឿងសម្អាតអនាម័យផ្សេងៗ។ បញ្ហាទាំងនេះគឺមានស្ថានភាពអាក្រក់ខ្លាំង ដោយសារការប្រើប្រាស់នីតិវិធីឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នច្រើនហួសហេតុពេក និងកង្វះខាតនៃការអនុវត្តនីតិវិធីផ្លូវច្បាប់ដែលមានស្រាប់ដូចជា ពាក្យបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នជាដើម។
របាយការណ៍របស់លីកាដូបានលើកឡើងពីអនុសាសន៍មួយចំនួនខាងក្រោម ដែលអាចជួយកាត់បន្ថយបញ្ហា ដែលសម្ដេចបានមានប្រសាសន៍។
• អ្នកជាប់ឃុំទាំងអស់ដែលមានសិទ្ធិ គួរត្រូវបានសាកសួរថាតើអ្នកទាំងនោះចង់ស្នើសុំនៅក្រៅឃុំឬទេ ជាពិសេសករណីអ្នកជាប់ឃុំដែលងាយរងគ្រោះដូចជា អ្នកជាប់ឃុំជាស្រ្តីមានកូនតូចនៅជាមួយ និងអនីតិជនជាដើម។ វិធានការនេះនឹងជួយធានាថា ក្មេងមិនចាំបាច់ត្រូវរស់នៅក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំងតូចចង្អៀត ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់ផ្នែករាង្គកាយ និងស្មារតីរបស់ពួកគេទេ។
• គួរផ្ដល់អាទិភាពចំពោះ សវនាការសុំនៅក្រៅឃុំនៃករណីមួយចំនួនរបស់អ្នកជាប់ឃុំដែលងាយរងគ្រោះដូចជា ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងម្ដាយដែលមានកូនតូចនៅជាមួយ ដូចនេះពួកគេមិនចាំបាច់ត្រូវឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន ក្នុងរយៈពេលវែង និងមិនមានពេលវេលាកំណត់ជាក់លាក់។ ការធ្វើបែបនេះនឹងជួយក្នុងករណីកុមារអាយុលើសពី៣ឆ្នាំ ដែលពួកគេមិនចាំបាច់ត្រូវបានបន្តរស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ ដូចនេះពួកគេមិនត្រូវបានបង្ខំឱ្យទៅរស់នៅក្នុងមណ្ឌលថែទាំកុមារ។ ដូចគ្នាផងដែរ មានឯកសារដែលបញ្ជាក់ថា ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះមិនបានទទួលការថែទាំ ទាំងមុននិងក្រោយពេលសម្រាលកូននោះទេ។
• ធានាថា ការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ គួរត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយសមស្រប និងជាជម្រើសចុងក្រោយ ដោយអនុលោមតាមគោលការណ៍សន្មត់ថាគ្មានទោសដរាបណាជនសង្ស័យមិនទាន់ត្រូវបានកាត់ទោស។
• ធានាថា មុនពេលចេញដីកាសម្រេចឃុំខ្លួន គួរមានការពិចារណាឱ្យបានសមស្របដោយផ្អែកលើកាលៈទេសៈផ្ទាល់ខ្លួន នៃរាល់បុគ្គលដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ ដោយអនុលោមតាមកិច្ចការពារផ្នែកច្បាប់ ជាពិសេសក្នុងករណីនៃអ្នកជាប់ឃុំដែលងាយរងគ្រោះដូចជា ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងម្ដាយមានកូនតូច ក៏ដូចជាអនីតិជនជាដើម។
• ធានាថា លក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការឆ្នាំ២០១៤ គួរត្រូវបានប្រើប្រាស់ត្រឹមត្រូវ ដោយពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់អំពី ហេតុផលណាមួយនៃហេតុផលទាំង៦នៃការអនុវត្តនីតិវិធីឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន ចំពោះករណី និងអំណះអំណាងដែលមានហេតុផលច្បាស់លាស់ មុនពេលសម្រេចឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន។
• ធានាថា រាល់បុគ្គលដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ទទួលបានសិទ្ធិ និងកិច្ចការពារ មុនពេលសវនាការ រូមមាន ការទទួលបានកិច្ចការពារផ្លូវច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ ទទួលបានការជូនដំណឹងត្រឹមត្រូវពីបទចោទចំពោះពួកគេ និងដឹងពីនីតិវិធីពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់ពាក្យស្នើសុំ និងទទួលបានសិទ្ធិនៅក្រៅឃុំ ក៏ដូចជាសមត្ថភាពក្នុងការស្នើសុំនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ជាពិសេសក្នុងករណីនៃអ្នកជាប់ឃុំដែលងាយរងគ្រោះដូចជា អនីតិជន ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងម្ដាយមានកូនតូចជាដើម។ ដំណើរការនៃនីតិវិធីទាំងនេះ គួរត្រូវបានពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់ និងអនុវត្តឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។
លើសពីនេះ លីកាដូ ក៏សូមផ្ដល់អនុសាសន៍ឱ្យអគ្គព្រះរាជអាជ្ញាធ្វើការផ្សព្វផ្សាយពីគោលការណ៍ណែនាំស្ដីពីរបៀបដែល អាជ្ញាធរយុត្តិធម៌ និងមន្រ្តីតុលាការ គួរដោះស្រាយចំពោះករណីមួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងម្ដាយ និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ដើម្បីធានាថា អ្នកទាំងនោះមិនត្រូវបានឃុំខ្លួន ដែលធ្វើឱ្យកើនឡើងនូវចំនួនអ្នកជាប់ឃុំនៅពេលអនាគត។
សំណូមពរខាងលើនេះ គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ល្អជាងគេក្នុងការដោះស្រាយស្ថានភាពអ្នកជាប់ឃុំជាម្ដាយ និងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ហើយសំណូមពរទាំងនេះ ក៏ស្របទៅនឹងប្រសាសន៍របស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីផ្ដល់អាទិភាពចំពោះស្រ្តីមួយចំនួននៅក្នុងពន្ធនាគារផងដែរ។ នេះគឺជាក្ដីសង្ឃឹមរបស់ ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងម្ដាយមានកូនតូចនៅក្នុងពន្ធនាគារ ដែលកំពុងអនុវត្តការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ អាចទទួលបានសិទ្ធិនៅក្រៅឃុំ ឬក៏ត្រូវបានជំនុំជម្រះមុនពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរប្រពៃណីជាតិ។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖
▪ លោក អំ សំអាត នាយករងផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ, Signal: +85510327770 (ភាសាខ្មែរ)។
▪ ណាលី ពីឡូក នាយិកានៃអង្គការលីកាដូ, Signal: +85512214454 (អង់គ្លេស)។
PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
MP3៖ ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ
- ឯកសារទាក់ទង
- ចំណងជើង & មូលបទ
- សិទ្ធិកុមារ សិទ្ធិស្ត្រី
