ការតស៊ូដើម្បីសេរីភាព ៖ ការរំលោភបំពានអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស ២០១៨-២០២០
ចេញផ្សាយ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០
 | ទាញយករបាយការណ៍សង្ខេបជាភាសាខ្មែរ (PDF, 16.65 MBs) |
 | ទាញយករបាយការណ៍សង្ខេបជាភាសាអង់គ្លេស (PDF, 17.02 MBs) |
នៅថ្ងៃនេះ អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស លីកាដូ ចេញផ្សាយនូវរបាយការណ៍មួយដែលមានចំណងជើងថា “ការតស៊ូដើម្បីសេរីភាព ៖ ការរំលោភបំពានអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស ២០១៨-២០២០” ។ របាយការណ៍នេះ មិនបានរៀបរាប់ឱ្យអស់នូវព្រឹត្តិការណ៍នៃការរំលោភបំពានលើអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ នោះទេ ។ ក៏ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នេះបានលើកឡើងនូវករណីសំខាន់ៗជាច្រើន ដែលអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សត្រូវបានគេគំរាមកំហែង ចាប់ ឬឃុំខ្លួន ដោយសារអ្នកទាំងនោះអនុវត្តនូវសិទិ្ធសេរីភាពរបស់ពួកគេលើការជួបជុំ ប្រមូលផ្តុំ និងបញ្ចេញមតិ ដោយអហិង្សា ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ។
របាយការណ៍នេះភ្ជាប់ជាមួយនឹងឧបសម្ព័ន្ធមួយ ដែលរៀបរាប់អំពីករណីនៃការរំលោភបំពានលើអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០១៨ រហូតមកដល់ខែដែលរបាយការណ៍នេះត្រូវបានចេញផ្សាយនៅឆ្នាំ ២០២០ ។ ករណីនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធនេះ ដែលត្រូវបានចងក្រងដោយគម្រោងឃ្លាំមើលការរំលោភសិទិ្ធមនុស្សរបស់អង្គការ លីកាដូ បើទោះជាមិនបានរៀបរាប់ឱ្យបានក្បោះក្បាយ ក៏បានរៀបរាប់នូវព្រឹត្តិការណ៍ និងសកម្មភាពសំខាន់ៗនៃការរំលោភបំពាន និងគំរាមកំហែងមកលើអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សនៅក្នុងប្រទេស ។
ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំ ចាប់តាំងពី អង្គការ លីកាដូ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ចុងក្រោយ ស្ដីពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សពីសំណាក់អាជ្ញាធររដ្ឋមក តុលាការបានរំលាយគណបក្សជំទាស់ធំជាងគេគឺ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ហើយអាជ្ញាធរបានបន្តធ្វើការបង្ក្រាប និងរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់សកម្មជន និងអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សដែលមិនមែនជាអ្នកនយោបាយងាយរងគ្រោះកាន់តែខ្លាំងជាមុន ។
ការចាប់ និងឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សជាច្រើននាក់ នៅក្នុងអំឡុងពេល ៦ខែចុងក្រោយនៃឆ្នាំនេះ គឺជាការកើនឡើងដ៏ខ្ពស់បំផុតមួយនៃការបង្ក្រាបលើការតស៊ូមតិ និងភាពសកម្មនិយមអហិង្សា ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំចុងក្រោយ ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងដោយអាជ្ញាធររដ្ឋ ។ ទោះបីជាគណបក្សកាន់អំណាចទទួលបានអាសនៈទាំងអស់នៅក្នុងរដ្ឋសភា និងរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែបន្តតស៊ូ និងក្រោកឈរដើម្បីទាមទារឱ្យមានការគោរព និងការពារនូវសិទិ្ធមនុស្សជាមូលដ្ឋាន ។
ជាម្តាយ នៅពេលឃើញកូនរបស់ខ្លួនត្រូវបានគេចាប់ខ្លួន មានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់ ។ ហើយនឹងវាអត់មានទៅខុស រំលោភបំពានដែលបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកណា អីអ្នកណា ទោះជារដ្ឋ ទោះជាប្រជាជន អត់មានទេ ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ដោះលែងកូនខ្ញុំទៅ ឱ្យកូនខ្ញុំមានសិទ្ធិសេរីភាពវិញ
អ្នកស្រី ទី ម៉ារី ម្ដាយរបស់លោកហ៊ុន វណ្ណៈ សកម្មជនខ្មែរថាវរៈ
ការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន កាលពីចុងខែកក្កដា បន្ទាប់ពីលោកបានចូលរួមក្នុងការតវ៉ារបស់កម្មកររោងចក្រនៅតាមដងផ្លូវ និងបានទៅទស្សនកិច្ចនៅក្នុងសហគមន៍កសិករនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម បានធ្វើឱ្យមានការតវ៉ាជាច្រើន ស្នើសុំឱ្យដោះលែងរូបលោក ។ ក្មួយប្រុសរបស់លោក គឺលោក រ៉ុង វិជ្ជា អាយុ ២៨ឆ្នាំ បានប្រាប់អង្គការ លីកាដូ ថា គ្រួសាររបស់លោកមានការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ។
លោក វិជ្ជា បាននិយាយថា ៖ “យើងពិតជាមានការសោកស្តាយចំពោះទង្វើរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលចោទប្រកាន់មកលើលោក រ៉ុង ឈុន ។ ចំពោះទង្វើក៍ដូចជាសកម្មភាព របស់លោករ៉ុង ឈុន គឺយើងមើលឃើញថាអ្វីដែលគាត់ធ្វើកន្លងមក គឺដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ កម្មករ-កម្មការិនី លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ តែប៉ុណ្ណោះ គាត់មិនបានទៅបំពានច្បាប់ដូចអ្វីដែលអាជ្ញាធរគាត់ចោទប្រកាន់ទេ” ។
យុវជនជាសកម្មជនមកពីក្រុមខ្មែរថាវរៈ លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួន ក្រោយពេលលោកបានអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែង លោក រ៉ុង ឈុន ។ ម្តាយរបស់វណ្ណៈ អ្នកស្រី ទី ម៉ារី បានប្រាប់អង្គការ លីកាដូ ថាកូនប្រុសអ្នកស្រី គ្រាន់តែធ្វើការងារដើម្បីជួយដល់សង្គមប៉ុណ្ណោះ ។
អ្នកស្រី បានលើកឡើងថា ៖ “ទង្វើដែលកូនខ្ញុំធ្វើហ្នឹង វាជាការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហើយហ្នឹងជួយសង្គមជាតិ មុនហឹ្នងក៍គេជួយបរិស្ថាន ឥឡូវហ្នឹង ថាទង្វើដែលកូនធ្វើដូចជាមិនខុសអីទេ គ្រាន់តែសុំ ដូចថាមានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិហើយនឹងសុំឱ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុនហ្នឹង វាដូចជាមិនទៅខុសអីដល់ថ្នាក់ឱ្យគ្នាជាប់ទោស” ។
ច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈរឹតត្បិតជាច្រើន ត្រូវបានអនុម័តនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបានរឹតត្បិតនូវសេរីភាព និងសិទិ្ធមនុស្សជាមូលដ្ឋានកាន់តែខ្លាំង ហើយច្បាប់ទាំងនេះត្រូវបានអនុវត្តដោយតុលាការ ដែលសាធារណជនយល់ថាមិនមានឯករាជ្យភាពផ្នែកនយោបាយ ។ ស្ថានភាពនេះបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ស្ទើរតែទាំងស្រុងនូវលំហសិទិ្ធសេរីភាពសម្រាប់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេស ។
នៅចំពោះមុខនៃការប្រឈមនឹងការគ្រប់គ្រងយ៉ាងតឹងរ៉ឹង និងបង្ក្រាបយ៉ាងខ្លាំង អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សជាច្រើន ដែលជាកសិករ កម្មករ សិស្សនិស្សិត ព្រះសង្ឃ សហគមន៍ព្រៃឈើ សហគមន៍ដីធ្លី អ្នកសារព័ត៌មាន នៅតែបន្តតស៊ូដើម្បីសិទិ្ធសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកទាំងនោះ ។ អ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សជាច្រើនបានលះបង់ពេលវេលាជាច្រើនឆ្នាំ រស់នៅយ៉ាងលំបាកក្នុងពន្ធនាគារដែលមានភាពចង្អៀតណែន ។ រីឯអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សផ្សេងទៀត បានប្រឈមទៅនឹងការវាយដំលើរូបរាងកាយ និងគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត ។ របាយការណ៍នេះនឹងរៀបរាប់អំពីរឿងរ៉ាវរបស់អ្នកទាំងនោះ និងបង្ហាញដល់សាធារណជន អំពីស្ថានភាពស្ទើរតែគ្មានលំហសិទិ្ធសេរីភាពទាល់តែសោះ សម្រាប់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេស ។
ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន វណ្ណៈ ប្រឈមមុខទោសពន្ធនាគាររហូតដល់ ២ឆ្នាំ ដោយសារភាពសកម្មនិយមអហិង្សារបស់លោក ម្តាយរបស់លោក នឹងទទួលរងការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ។
“ជាម្តាយ នៅពេលឃើញកូនរបស់ខ្លួនត្រូវបានគេចាប់ខ្លួន មានអារម្មណ៍ឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់ ។ វាមិនស្រួលទេ ដែលជាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារ ... សូមសំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងអស់ មេត្តាដកទោស ដោះលែងកូនខ្ញុំ ព្រោះអីកូនខ្ញុំ ទង្វើដែលវាធ្វើហ្នឹងវាអត់មាន ជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់វា ហើយនឹងវាអត់មានទៅខុស រំលោភបំពានដែលបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកណា អីអ្នកណា ទោះជារដ្ឋ ទោះជាប្រជាជន អត់មានទេ ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ដោះលែងកូនខ្ញុំទៅ ឱ្យកូនខ្ញុំមានសិទ្ធិសេរីភាពវិញ” ៕
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង ៖
▪ អ្នកនាង ណាលី ពីឡូក នាយិកាអង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទិ្ធមនុស្ស លីកាដូ ទូរស័ព្ទ (Signal) ៖ ០១២ ២១៤ ៤៥៤ (ភាសាអង់គ្លេស)
▪ លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលនិងការពារសិទិ្ធមនុស្សនៃអង្គការ លីកាដូ, ទូរស័ព្ទ (Signal) ៖ ០១០ ៣២៧ ៧៧០ (ភាសាខ្មែរ)
