របាយការណ៍អង្គការ លីកាដូ ៖ វិបត្តិនៃភាពចង្អៀតណែនរបស់ពន្ធនាគារ មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១
មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីអង្គការ លីកាដូបានទាញចំណាប់អារម្មណ៍ថា ពន្ធនាគារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់នៃភាពចង្អៀតណែនរបស់អ្នកទោសលើពិភពលោក។ អ្នកទោសនៅប្រទេសកម្ពុជានៅតែបន្តមានចំនួនច្រើនឡើងៗ ដែលពិបាកនឹងគ្រប់គ្រងបាន។
នៅចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១១ ចំនួនអ្នកទោសសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួន១៥,០០១នាក់ ជាចំនួនដែលមានអត្រាកំណើន ១២.៦% ក្នុងរយៈពេលគិតចាប់តាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១០មក។ ចំនួននេះបាននាំអោយអត្រាឃុំឃាំងមានកម្រិត ១៧៩% ដែលអាចដាក់ប្រព័ន្ធពន្ធនាគារប្រទេសកម្ពុជាចូលទៅក្នុងលំដាប់ទី២៥ នៃពន្ធនាគារ ដែលមានភាពចង្អៀតណែនខ្លាំងលើពិភពលោក។ ប្រព័ន្ធនេះអាចនឹងឈានទៅដល់លំដាប់ខ្ពស់បំផុតនៅឆ្នាំ២០១៩ បើសិនជានិន្នាការដូចពេលបច្ចុប្បន្ននៅតែបន្តទៅទៀត។
ទិន្នន័យនាពេលថ្មីៗនេះ មានរៀបរាប់ពិស្តារនៅក្នុងរបាយការណ៍ពន្ធនាគារថ្មីចុងក្រោយបំផុតរបស់អង្គការ លីកាដូមានចំណងជើងថា “ទំហំដែលផ្ទុកអ្នកទោសបានឆ្នាំ២០១១៖ របាយការណ៍ថ្មីៗស្តីពីភាពចង្អៀតណែនរបស់អ្នកទោសនៅកម្ពុជា” ដែលនឹងចេញផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៤ ខែកក្តដា ឆ្នាំ២០១១។ របាយការណ៍នេះ ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរបាយការណ៍ពន្ធនាគារ ឆ្នាំ២០១០ របស់អង្គការ លីកាដូ ដែលមានចំណងជើងថា “គុកធំ-ចង្អៀត ខ្លាំង ៖ ភាពចង្អៀតណែនរបស់អ្នកទោសនៅកម្ពុជា និងក្តីស្រមៃនៃមណ្ឌលអប់រំកែប្រែ ទី៤” ដែលបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីក្នុងខែកក្តដា ឆ្នាំ២០១០។
កញ្ញា ណាលី ពីឡូក នាយិកាអង្គការ លីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា “អស់រយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ មិនមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីច្រើនគួរអោយកត់សម្គាល់ទេ។” ថ្វីត្បិតតែល្បឿននៃកំណើនអ្នកទោសបានចុះបន្តិចក៍ពិតមែន ប៉ុន្តែស្ទើរតែគ្រប់ទិន្នន័យដទៃទៀតបានចង្អុលបង្ហាញពីសភាពកាន់តែពិបាកទៅៗ ដូចជាទិន្នន័យនៃចំនួនអ្នកទោសសរុបអត្រាឃុំឃាំងអត្រាទីកន្លែងរស់នៅរបស់អ្នកទោស និងការប៉ាន់ប្រមាណលើកំណើនអ្នកទោស ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ព្រហ្មទណ្ឌ បានបន្តធ្វើដំណើរថយក្រោយលើបញ្ហាទាំងនេះ។”
មូលហេតុដែលបណ្តាលអោយមានភាពចង្អៀតណែន តាមពន្ធនាគារមានច្រើននិងប្រកបដោយភាពស្មុកស្មាញ ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់ឃើញមានវិធានការចម្បងណាមួយត្រូវបានចាត់ឡើងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះនៅឡើយទេ ចាប់តាំងពីពេលដែល អង្គការ លីកាដូ បានចេញរបាយការណ៍លើកមុនមកម្លេះ។
ដោយមិនទាន់មាននូវមធ្យោបាយណាផ្សេងសំរាប់យកមកអនុវត្តក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះអំពើល្មើសនៅឡើយ ពន្ធនាគារនៅតែជាទម្រង់ចម្បងនៃការដាក់ទណ្ឌកម្មហើយការឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ នៅតែជាទម្រង់នៃការដាក់ទណ្ឌកម្មដែលត្រូវបានយកប្រើប្រាស់ជាស្វ័យប្រវត្តិ។ អ្នកទោសខ្លះ ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ បាននៅក្នុងពន្ធនាគារលើសនីតិវិធីដែលកំណត់ដោយច្បាប់។ រីឯអ្នកទោសខ្លះទៀត ត្រូវបានជាប់ឃុំឃាំងហួសកាលកំនត់នៃរយៈពេលបំរើទោសរបស់ខ្លួន ហើយក៍មានអ្នកទោសខ្លះទៀត ដែលស្ថិតក្នុងដំណើរការនៃបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ ជួនកាលបានជាប់ឃុំឃាំងលើសពី ទណ្ឌកម្មអតិបរិមា ដែលបានកំណត់ចំពោះបទល្មើសរបស់ខ្លួន សូម្បីតែពួកគេត្រូវបានសម្រេចអោយដោះលែងដោយសាលាដំបូងរាជធានី ខេត្តក៍ដោយ។ ក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌឆ្នាំ ២០០៩ បង្កើតអោយមាននីតិវិធីនៃការដោះលែងដោយមានលក្ខខណ្ឌ ក៍ប៉ុន្តែយន្តការនេះមិនទាន់មានការអនុវត្តនៅឡើយ។
របាយការណ៍ថ្មីនេះ ក៍បានលើកយកមកបង្ហាញនូវបញ្ហាកង្វល់ថ្មីចំនួនបី ដែលអង្គការលីកាដូ បានសរសេរចងក្រងក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដែលបញ្ហាទាំងនេះរួមមាន៖ ១) ការអនុវត្តការដាក់ពន្ធនាគារចំពោះអ្នកដែលមិនអាចបង់ ឬមិនបង់ប្រាក់ពិន័យ ២) កម្មវិធីសាកល្បងដែលអ្នកជាប់ឃុំឃាំងបណ្តោះអាសន្តរង់ចាំសវនាការត្រូវបានគេផ្ទេរទៅកាន់មជ្ឍមណ្ឌលព្យាបាលសារធាតុញៀន ក្នុងមូលដ្ឋានដើម្បីកាត់បន្ថយភាពចង្អៀតណែននៅពន្ធនាគារ ៣) ការប្រើទណ្ឌកម្មដាក់ពន្ធនាគារ ដែលមិនសមាមាត្រទៅនឹងបទល្មើស។ បញ្ហាដែលជាកង្វល់ចុងក្រោយនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយករណីសិក្សាមួយចំនួន រួមមានទាំងករណីមួយដែលបុរសម្នាក់ត្រូវបានកាត់ទោសអោយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលមួយឆ្នាំចំពោះការលួចមាន់តែមួយគត់។ នេះជាករណីដែលបង្ហាញអោយឃើញថា ទណ្ឌកម្មដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេលខ្លីចំពោះបទល្មើសតូចតាច បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់ការកើនឡើងនៃចំនួនអ្នកទោសនៅតាមពន្ធនាគារនានាក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធាគារបានរាយការណ៍ថា បានទទួលអ្នកទោសថ្មីចំនួន ៦,៨៣៦នាក់អំឡុងឆ្នាំ២០១០ ដែលជាតួលេខជិតស្មើនឹងពាក់កណ្តាលនៃចំនួនអ្នកទោសសរុបទាំងអស់។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្កការ លីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា “បើសិនណាជា ចំនួនអ្នកទោសដែលចូលក្នុងពន្ធនាគារត្រូវបានកាត់បន្ថយតែពាក់កណ្តាលតាមរយៈការដាក់ធានានៅក្រៅឃុំរង់ចាំសវនាការ ការប្រើវិធានការទណ្ឌកម្មដែលជាជម្រើសផ្សេងៗទៀតក្រៅពីការដាក់ដាក់ពន្ធនាគារ ឬក៍ការវិនិច្ឆ័យទោសដែលប្រើការពិចារណាយ៉ាងហ្មត់ចត់ច្រើនថែមទៀត នោះតួលេខនៃចំនួនអ្នកទោសនឹងបង្ហាញអោយឃើញពីភាពថយចុះក្នុងឆ្នាំ២០១០” ម្យាំងវិញទៀត “ភាពប្រែប្រួលនៃចំនួនអ្នកទោសពិតប្រាកដគឺអាស្រ័យលើការកំណត់របស់អ្នកកំណត់។”
កង្វល់ផ្សេងទៀតដែលលើកមកបង្ហាញក្នុងរបាយការណ៍នេះ គឺការគណនាលើលទ្ធផលផ្ទុករបស់ពន្ធនាគារនៃប្រទេសកម្ពុជាដែលមិនគួរអោយជឿទុកចិត្តបាន។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារមិនទាន់បានដឹកនាំការសិក្សា លើលទ្ធភាពរបស់ពន្ធនាគារនៅទូទាំងប្រទេសនៅឡើយ ហើយក៍មិនទាន់បានកំណត់អំពីបទដ្ឋាននៃទំហំកន្លែងរស់នៅសម្រាប់អ្នកទោសម្នាក់ៗថាតើអាចបានទទួលទំហំប៉ុណ្ណាដែរ?
រីឯការរាប់ចំនួនអ្នកទោសដ៍ត្រឹមត្រូវ ដែលអង្គការ លីកាដូ បានផ្តល់អនុសាសន៍ថា គួរតែប្រព្រឹត្តធ្វើឡើងក្នុងឆ្នាំនេះ អាចនឹងឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចង្អៀតណែនច្រើនជាងអ្វីដែលរបាយការណ៍ពីពេលមុន ឧទាហរណ៍ ដូចជា ពន្ធនាគារមួយដែលអង្គការ លីកាដូ បានទៅធ្វើទស្សនៈកិច្ចមានផ្ទុកអ្នកទោស ដែលមានចំនួនជាផ្លូវការប្រហែល ១៥៥%នៃលទ្ធភាពដែលអាចផ្ទុកបាន។ ប៉ុន្តែអង្គការ លីកាដូ បានសង្កេតឃើញមានបន្ទប់ឃុំឃាំងមួយចំនួនដែលមានផ្ទុកអ្នកទោសរវាង២៧៥% ទៅ ៥៥០% នៃលទ្ធភាពដែលផ្ទុកអ្នកទោសបាន នៅពេលដែលយកបទដ្ឋានសមស្របនៃទំហំអប្បបរមារបស់បន្ទប់មកពិចារណា។
ម៉្យាងវិញទៀតមិនមនបទដ្ឋានអន្តរជាតិផ្លូវការកំណត់ពីទំហំ ដែលត្រូវផ្តល់អោយសម្រាប់អ្នកទោសម្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិបានថ្លែងថា ២ម៉ែត្រការ៉េនៃទំហំកន្លែងសម្រាប់បុគ្គលម្នាក់ក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំង គឺជាទំហំអប្បបរមា សូម្បីតែនៅក្នុង “ស្ថានភាពដែលមានវិបត្តិជាពិសេសក៍ដោយ”។ អ្នកទោសកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់រស់នៅក្នុងបន្ទប់ឃុំឃាំង ដោយទទួលបានទំហំកន្លែងរស់នៅតូចជាងមួយម៉ែត្រការ៉េក្នុងអ្នកទោសម្នាក់ៗ។
កញ្ញា ណាលី ពីឡូក បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទផតថា “ទោះបីជាបានធ្វើការគណនាឡើងវិញ ដោយបន្ថយ២៥% ក៍ដោយក៍នៅតែពិនិត្យឃើញថា ពន្ធនាគាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ផ្ទុកអ្នកទោសរហូតដល់ប្រហែលជា ២៤០% នៃលទ្ធផលដែលអាចផ្ទុកអ្នកទោសបាន។” ដូច្នេះ “បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសនានានៅទូទាំងពិភពលោកតួលេខនេះអាចដាក់ប្រទេសកម្ពុជា អោយចូលទៅក្នុងចំនោមប្រទេសលំដាប់ខ្ពស់ទាំង១០ដែលមានពន្ធនាគារចង្អៀត។”
ចំណែកផ្នែកចុងក្រោយនៃរបាយការណ៍នេះ អង្គការ លីកាដូ ស្នើរសុំមេត្រាពិនិត្យមើលឡើងវិញទៅលើអនុសាសន៍ ដែលបានស្នើឡើងក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០១០ ស្តីពីភាពចង្អៀតណែនរបស់អ្នកទោស ហើយនិងកែសំរួលអនុសាសន៍ទាំងអស់នោះឡើងវិញអោយបានសមស្របទៅតាមការវិវត្តន៍បច្ចុប្បន្ន។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “វិបត្តិនៃភាពចង្អៀតណែនរបស់ពន្ធនាគារ គឺស្ថិតនៅឆ្ងាយអំពីដំណោះស្រាយ ដែលអាចធ្វើបាននៅឡើយ នេះជាចំនុចគយរអោយសោកស្តាយជាទីបំផុត ដែលរហូតមកដល់ពេលនេះនៅមិនទាន់បានបង្ហាញពីលទ្ធផលជាក់ស្តែងអោយបានឃើញនៅឡើយ។”
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមទាក់ទង៖
▪ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ពុង ឈីវកេក ប្រធានអង្គការ លីកាដូ (និយាយជាភាសាបារាំង អង់គ្លេស និងខ្មែរ) ទូរស័ព្ទ៖ ០១២ ៨០២៥០៧
▪ កញ្ញា ណាលី ពីឡូក នាយិកាអង្គការ លីកាដូ (និយាយជាភាសាបារាំង និងអង់គ្លេស)
▪ ទូរស័ព្ទ៖ ០១២ ៨០៣ ៦៥០
▪ លោក ហម ស៊ុនរិទ្ធិ នាយករងផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការ លីកាដូ (និយាយជាភាសាខ្មែរ) ទូរស័ព្ទ៖ ០១២ ៩៨៨ ៩៥៩
PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
- ចំណងជើង & មូលបទ
- បញ្ហាពន្ធនាគារ មណ្ឌលសង្គមកិច្ច និងកែប្រែ
