សេចក្ដីសម្រេចសំខាន់មួយនៃស្ថាប័នអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាសថា ការឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥នាក់គឺមិនត្រឹមត្រូវ

ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦; ក្រុមសង្គមស៊ីវិល

ទីក្រុងហ្សឺណេវ ក្រុងប៉ារីស រាជធានីភ្នំពេញ៖ អង្គការ FIDH អង្គការ OMCT មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងអភិវឌ្ឃន៍នៅកម្ពុជា និងសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ សូមសម្ដែងការស្វាគមន៍ចំពោះអនុសាសន៍ថ្មីៗនេះ ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយ ក្រុមការងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការឃុំឃាំងដោយឥតច្បាប់ (WGAD) ដោយទទួលស្គាល់ភាពមិនត្រឹមត្រូវនៃការឃុំខ្លួនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស លោក នី ចរិយា លោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោកស្រី លឹម មុនី។ អង្គការយើងខ្ញុំ សូមសំណូមពរដោយទទូចឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់ WGAD ដោយធ្វើការដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាបន្ទាន់ និងត្រូវផ្ដល់សំណងសមរម្យដល់អ្នកទាំងនោះ។

កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ WGAD បានលើកឡើងថា ការបន្តឃុំខ្លួនលោក នី ចរិយា អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មារធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) និងលោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោកស្រី លឹម មុនី ជាមន្រ្តីបួនរូបរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា (អាដហុក) គឺ “មិនត្រឹមត្រូវ”។

បន្ទាប់ពីមានសំណើពីអង្គការ Observatory for the Protection of Human Rights Defenders (OMCT-FIDH) មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) និងសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ WGAD បានអនុម័តនូវអនុសាសន៍លេខ៤៥/២០១៦ ថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥ (HRDs) “ត្រូវបានរើសអើងដោយសារអ្នកទាំងនោះធ្វើការជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហើយសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់និងសិទ្ធិការពារពីច្បាប់ស្មើគ្នារបស់អ្នកទាំងនោះក៏ត្រូវបានរំលោភបំពាន យោងតាមមាត្រា២៦នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ (ICCPR)។ នេះជាលើកទី១ហើយដែល WGAD (ឬយន្តការអង្គការសហប្រជាជាតិដទៃទៀតទទួលបានបណ្ដឹងជាលក្ខណៈបុគ្គល) បានបង្ហាញថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥នាក់គឺស្ថិតនៅក្នុងក្រុមទទួលបានការការពារ ដែលមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារផ្នែកច្បាប់ដោយស្មើភាព យោងតាមមាត្រា២៦នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ (ICCPR)។ ការអនុម័តនេះក៏បានទទួលស្គាល់នូវការរំលោភបំពានលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥នាក់ “សិទ្ធិក្នុងការស្នើនិងផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ផ្អែកតាមវិជ្ជាជីវៈ និងការផ្ដល់ការប្រឹក្សាពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត រួមទាំងការជួយក្នុងក្របខ័ណ្ឌការពារសិទ្ធិមនុស្ស”។

លើសពីនេះទៅទៀត WGAD បានរកឃើញថា ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើមន្រ្តីសមាគម អាដហុកដោយគ្រាន់តែផ្ដល់ “ការប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ដោយត្រឹមត្រូវនិងជំនួយផ្សេងទៀត” គឺជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការជួបជុំរបស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះ។ WGAD បានអនុម័តថា ការរំលោភបំពាននូវសិទ្ធិជំនុំជម្រះដោយស្មើភាព (រួមបញ្ចូលទាំង ករណីដែលអ្នកទាំង៥នាក់ត្រូវបានបដិសេធសិទ្ធិទទួលបានមេធាវីការពារផ្នែកច្បាប់ តាំងពីពេលដំបូងដែលអ្នកទាំងនោះកំពុងត្រូវបានសួរចម្លើយ) ការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការដោយមិនសមហេតុផល និងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាដែលបានបដិសេធនូវសិទ្ធិក្នុងការសន្មត់ថាគ្មានកំហុសរបស់អ្នកទាំង៥នាក់ (ករណីទាំងនេះគឺផ្ទុយពីកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាក្នុងការគោរពសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយស្មើភាព) គឺមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការពិចារណាថា ការបន្តឃុំខ្លួនលើអ្នកទាំង៥នាក់គឺមិនត្រឹមត្រូវ។

WGAD បានសន្និដ្ឋានថា “ការដកហូតសេរីភាពរបស់ លោក នី សុខា លោក ណៃ វ៉ង់ដា លោក យី សុខសាន្ត លោកស្រី លឹម មុនី និងលោក នី ចរិយា គឺមិនត្រឹមត្រូវ និងផ្ទុយពីបញ្ញត្តិច្បាប់ដែលមានចែងក្នុងមាត្រា៧ មាត្រា៩ មាត្រា១០ មាត្រា១១ និងមាត្រា២០នៃសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស ហើយផ្ទុយពីមាត្រា៩ មាត្រា១០ មាត្រា១៤ មាត្រា២២ និងមាត្រា២៦នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ”។

យើងខ្ញុំ សូមសំណូមពរដោយទទូចឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចនេះ និងដោះលែង លោក នី ចរិយា លោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោកស្រី លឹម មុនី ជាបន្ទាន់

អង្គការយើងខ្ញុំ សូមប្រកាសនៅថ្ងៃនេះថា៖ “យើងខ្ញុំសូមសម្ដែងការស្វាគមន៍ចំពោះ អនុសាសន៍ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយ WGAD ហើយពេលនេះ សូមសំណូមពរដោយទទូចឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចនេះ និងដោះលែង លោក នី ចរិយា លោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងលោកស្រី លឹម មុនី ជាបន្ទាន់ ហើយសូមទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់លើអ្នកទាំងនោះ”។

បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥នាក់ កំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការក្នុងពន្ធនាគារក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទសូកប៉ាន់សាក្សី ដែលមកទល់ពេលនេះមានរយៈពេល២៣៤ថ្ងៃហើយ ចាប់តាំងពីអ្នកទាំងនោះត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦។ ការដកហូតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់អ្នកទាំង៥នាក់ គឺជាការរំលោភបំពានទៅលើច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងមាត្រា២០៥នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានចែងយ៉ាងច្បាស់ពីលក្ខខណ្ឌនៃការបង្គាប់ឲ្យឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន។ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ តុលាការកំពូលបានសម្រេចតម្កល់សាលដីការបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ ដែលបានបដិសេធដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង៥នាក់ឲ្យនៅក្រៅឃុំ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ សាលាឧទ្ធរណ៍បានសម្រេចតម្ដល់សាលក្រមរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញក្នុងការបន្ថែមរយៈពេលឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នចំនួន៦ខែទៀតលើអ្នកទាំង៥នាក់ ហើយបានបដិសេធបិទការស៊ើបអង្កេត។ អ្នកជាប់ឃុំទាំង៥នាក់ត្រូវបានឃុំខ្លួនជាមួយអ្នកទោសព្រហ្មទណ្ឌដែលបានផ្ដន្ទាទោសរួចហើយ ដែលនេះផ្ទុយពីមាត្រា ១០(២)(ក) នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ និងផ្ទុយពីមាត្រា២៦នៃច្បាប់ស្ដីពីពន្ធនាគារនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសលោក នី ចរិយា ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ បទប្តឹងបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍ និងបទផ្សព្វផ្សាយនូវការអត្ថាធិប្បាយដើម្បីធ្វើសម្ពាធលើយុត្តាធិការ ហើយលោកត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល៦ខែ។ បទចោទទាំងនេះគឺកើតចេញមកពីសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមួយ តាំងពីពេលលោកមានមុខងារជាប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងឃ្លាំមើលនៃសមាគមអាដហុក។ ការ ផ្ដន្ទាទោសលោក នី ចរិយា ត្រូវបានសម្រេចតម្កល់ដោយសាលាឧទ្ធរណ៍ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។

អង្គការយើងខ្ញុំសន្និដ្ឋានថា៖ “យើងខ្ញុំ សូមសំណូមពរដោយទទូចឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់នៅកម្ពុជា។ យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថាអាជ្ញាធរកម្ពុជានឹងដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងជាប់ឃុំឲ្យបានឆាប់រហ័ស និងផ្ដល់សំណងសមរម្យដល់អ្នកទាំងនោះ”។

PDF៖ ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាអង់គ្លេស - ទាញយកសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាភាសាខ្មែរ
MP3៖ ស្តាប់សំឡេងជាភាសាខ្មែរ

សេចក្តីថ្លែងការណ៍

ទំព័រសំខាន់ៗ